Een verfrissend glas sinaasappelsap of een scheutje citroen in je thee – voor veel mensen maken citrusvruchten deel uit van het dagelijks leven. Maar wat als ze klachten veroorzaken zoals jeuk, maagproblemen of luchtwegreacties? Dan kan er sprake zijn van een allergie of intolerantie. Lees verder om te ontdekken welke symptomen kunnen optreden, hoe de diagnose wordt gesteld en welke behandelingsmogelijkheden er zijn.

Inhoudsopgave

• Hoe uit zich een allergie voor citrusvruchten?
• Waarom kan ik geen citrusvruchten verdragen?
• Welke voedingsmiddelen moet je vermijden als je allergisch bent voor citrusvruchten?
• Hoe wordt een allergie voor citrusvruchten vastgesteld?
• Hoe kan een citrusallergie worden behandeld?
• Zijn er alternatieven voor citrusvruchten voor mensen met een allergie?
• Kan een allergie voor citrusvruchten in de loop van een mensenleven verdwijnen?
• Worden biologische citrusvruchten beter verdragen door mensen met een allergie?
• Samenvatting

Hoe uit zich een allergie voor citrusvruchten?

De citrusallergie is een zeldzame voedselallergie waarbij het immuunsysteem overreageert op bestanddelen van citrusvruchten zoals sinaasappels, citroenen of limoenen. Een allergie voor citrusvruchten kan verschillende symptomen veroorzaken. De volgende lijst geeft een overzicht van mogelijke klachten:

• Huidreacties – jeuk, netelroos, eczeem
• Maag-darmklachten – misselijkheid, buikpijn, diarree
• Ademhalingsproblemen – niezen, loopneus, astma
• Orale symptomen – tintelingen, zwellingen aan lippen en tong
• Ernstige reacties – anafylaxie (zelden). Anafylaxie is een ernstige, levensbedreigende allergische reactie die het hele lichaam kan aantasten. Het komt plotseling op en leidt vaak tot symptomen zoals benauwdheid, zwellingen, uitslag, bloeddrukdaling en bewusteloosheid. Zonder snelle behandeling met adrenaline kan het fataal zijn.

Bron: Wyndly Care Team, 2024.

Waarom kan ik geen citrusvruchten verdragen?

Een voedselallergie is een reactie van het immuunsysteem op bepaalde voedingsmiddelen. Zelfs de kleinste hoeveelheden kunnen een onmiddellijke afweerreactie uitlokken. Een voedselintolerantie ontstaat daarentegen door problemen bij de verwerking of opname van bepaalde stoffen in het spijsverteringsstelsel en is niet immunologisch van aard.

Redenen voor de intolerantie voor citrusvruchten zijn:

1. Allergische reactie: Sommige mensen reageren allergisch op bepaalde eiwitten in citrusvruchten. Vooral bij pollenallergieën (bijvoorbeeld voor gras of bijvoet) kan het tot kruisreacties komen, omdat het immuunsysteem overeenkomsten tussen pollen- en fruiteiwitten herkent. Dit kan symptomen veroorzaken (Iorio, R. A., 2013).
2. Histamine-intolerantie: Citrusvruchten zetten histamine vrij. Histamine is een lichaamseigen stof die betrokken is bij immunologische reacties, zenuwsignalen en de productie van maagsap. Een teveel, vooral bij verstoorde afbraak, kan onder andere leiden tot maag-darmklachten (Maintz, L., et al, 2007).
3. Fructosegevoeligheid (fructose-intolerantie): Fructose, een enkelvoudige suiker die in veel fruitsoorten voorkomt, kan bij fructose-intolerantie klachten veroorzaken. Citrusvruchten bevatten fructose, sinaasappels bijvoorbeeld behoren tot de fruitsoorten met relatief weinig fructose (Digestio, n.d.).

Welke voedingsmiddelen moeten vermeden worden bij een citrusvruchtenallergie?

Mensen met een allergie voor citrusvruchten moeten verse vruchten zoals sinaasappels, citroenen, limoenen, clementines en grapefruit vermijden. Ook moet men voorzichtig zijn met verborgen citrusbestanddelen in verwerkte producten. Vruchtensappen, marmelades, frisdranken en snoep of kant-en-klare maaltijden met citrusaroma’s of zuren kunnen klachten veroorzaken. Kruidensmixen of bakproducten bevatten soms verborgen citrusbestanddelen die een reactie kunnen uitlokken. Ook medicijnen en cosmetica kunnen problematische extracten bevatten die allergische reacties kunnen veroorzaken. Let bijvoorbeeld op de volgende termen bij het winkelen: citroenzuur (E330), citrus-extract, sinaasappel- of citroenolie, limoneen, citral, ascorbinezuur (E300), citrus limon (citroen) schil-extract, citrus sinensis olie, citrus aurantium dulcis (sinaasappel) extract, limoneen of citral.

Bron: Nyacs, n.d.

Hoe wordt een citrusallergie gediagnosticeerd?

De diagnose van een citrusallergie wordt gesteld aan de hand van een anamnese, huidpriktests en specifieke IgE-bloedtests. Ter bevestiging kan een provocatietest onder medische begeleiding worden uitgevoerd. Een provocatietest is een medische test waarbij een bepaalde stof opzettelijk wordt toegediend om te controleren of er een reactie optreedt. Bij intoleranties zonder immunologische reactie kan een eetdagboek helpen om verbanden tussen symptomen en de consumptie van citrusvruchten te herkennen (Yorktest, n.d.).

Als je vermoedt dat je allergisch bent voor citrusvruchten, kan een allergietest duidelijkheid verschaffen. Een thuistest heeft het voordeel dat je deze gemakkelijk thuis kunt uitvoeren – zonder wachttijden en zonder doktersbezoek. De uitgebreide allergietest van Homed-IQ analyseert tal van allergenen en wordt geëvalueerd in ISO-gecertificeerde laboratoria, zodat je betrouwbare en nauwkeurige resultaten ontvangt.

Hoe kan een citrusallergie behandeld worden?

De beste behandeling voor een citrusallergie is het vermijden van de betreffende vruchten en producten. Als er toch klachten optreden, kunnen antihistaminica of corticosteroïden helpen om symptomen zoals jeuk of zwellingen te verlichten. Bij ernstige reacties kan een adrenaline-injectie nodig zijn. Een specifieke immunotherapie is meestal niet mogelijk, omdat citrusallergieën vaak gecombineerd worden met andere allergieën (Nyacs, n.d.).

Zijn er alternatieven voor citrusvruchten voor allergiepatiënten?

Er zijn veel geschikte alternatieven voor citrusvruchten voor allergiepatiënten, die vergelijkbare smaken of voedingsstoffen bieden. Hier enkele mogelijkheden:

• Bron van vitamine C: Paprika, broccoli, aardbeien, zwarte bessen
• Zure alternatieven: Appels, peren, granaatappels, frambozen
• Citroenvervanger bij het koken: Appelazijn, witte wijnazijn, tamarinde
• Aromatische alternatieven: Gember, munt, citroenmelisse

Kan een citrusallergie in de loop van je leven verdwijnen?

Een citrusallergie kan in de loop van je leven veranderen. Sommige mensen ontwikkelen deze allergie in hun jeugd en verliezen deze later weer, terwijl anderen de allergie blijven houden. Lichte intoleranties kunnen na verloop van tijd verdwijnen, maar echte IgE-gemedieerde allergieën blijven meestal langdurig aanwezig.

Zijn biologische citrusvruchten beter verdragen door allergiepatiënten?

Biologische citrusvruchten zijn vrij van synthetische pesticiden en waslagen, wat voor sommige allergiepatiënten een voordeel kan zijn. Ze bevatten echter dezelfde natuurlijke allergenen als conventionele vruchten. Mensen die reageren op eiwitten in citrusvruchten, profiteren dus niet van de biologische varianten, omdat de allergie-opwekkende stoffen ongewijzigd blijven.

Samenvatting

Een allergie voor citrusvruchten kan zich uiten in huidreacties, maag-darmklachten of ademhalingsproblemen. Mogelijke oorzaken zijn een kruisreactie, histamine-intolerantie of gevoeligheid voor fructose. De diagnose wordt gesteld door huidpriktesten, bloedonderzoek of provocatietests onder medische begeleiding. De meest effectieve behandeling is het vermijden van citrusvruchten en producten met verborgen citrusbestanddelen. Antihistaminica kunnen acute symptomen verlichten, en bij ernstige reacties kan een adrenaline-injectie noodzakelijk zijn. Allergiepatiënten kunnen alternatieven zoals paprika, bessen of appelazijn gebruiken om vitamine C en zure smaken te genieten zonder allergische reacties.

Bronnen

Digestio. (n.d.). Orangen-Allergie: Was tun bei Unverträglichkeit und Durchfall? Retrieved 2, 2025, from https://www.digestio.de/de/essen-und-trinken/unvertraglichkeiten/orangen-allergie#:~:text=Fruktoseintoleranz,Obstsorten%20mit%20relativ%20wenig%20Fruktose.

Iorio, R. A., Del Duca, S., Calamelli, E., Pula, C., Lodolini, M., Scamardella, F., Pession, A., & Ricci, G. (2013). Citrus allergy from pollen to clinical symptoms. PloS one, 8(1), e53680. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0053680

Maintz, L., & Novak, N. (2007). Histamine and histamine intolerance. The American journal of clinical nutrition, 85(5), 1185-1196.

Nyasc. (n.d.). Citrus Allergy. Retrieved 2, 2025, from https://www.nyallergy.com/citrus-allergy/

Wyndly. (2024). Citrus Allergy: Diagnosis, Treatment, and Foods to Avoid. Retrieved 2, 2025, from https://www.wyndly.com/blogs/learn/citrus-allergy#:~:text=Symptoms%20of%20a%20citrus%20allergy%20include%20skin%20reactions%20like%20hives,and%20severe%20reactions%20like%20anaphylaxis.

Yorktest. (n.d.). How To Navigate A Citrus Allergy And Minimise Allergic Reactions. Retrieved 2, 2025, from https://www.yorktest.com/blog/citrus-allergy/