Wat kan er uit ontlasting worden opgespoord?

Iedereen heeft het, maar toch praten we er niet graag over – de stoelgang. Maar wist je dat een monster van je ontlasting veel kan vertellen over je gezondheid? Het is belangrijk om je ontlasting regelmatig te controleren, want de textuur, vorm, kleur en zelfs de geur kunnen je vertellen of je naar de dokter moet of niet. Maar daar houdt de diagnose niet op. Het opsturen van een ontlastingmonster naar het lab kan je veel meer informatie geven dan je zou verwachten. Ontlastingmonsters worden bijvoorbeeld gebruikt voor de screening van darmkanker en kunnen dus belangrijke informatie geven over of verdere medische onderzoeken nodig zijn. In dit artikel willen we je informeren over de aandoeningen die zijn vast te stellen op basis van een sample van je ontlasting.

Is mijn ontlasting gezond?

Allereerst is het belangrijk om te definiëren hoe gezonde ontlasting er eigenlijk uitziet. Over het algemeen is de ontlasting tamelijk zacht van structuur en bruinachtig van kleur. De ontlasting bestaat uit ongeveer 75% water en ongeveer 25% vaste stof en bestaat uit onverteerbaar voedsel, dode bacteriën en anorganische stoffen. Gemiddeld heeft voedsel drie dagen nodig om door je spijsverteringsstelsel te gaan, wat resulteert in een stoelgang. Als je ontlasting zwart of zelfs rood is, moet je naar de dokter omdat dat mogelijk op een maag-darmbloeding wijst. Daarentegen kan grijze ontlasting wijzen op leverproblemen, terwijl gele, zurig ruikende ontlasting erop kan wijzen dat je darmen het vet niet goed hebben opgenomen en verteerd.

Welke ziekten kunnen worden opgespoord op basis van ontlasting?

Zoals eerder gezegd kan een stoelgang niet alleen visueel in kaart worden gebracht, je kunt ontlastingsmonsters ook door een laboratorium laten onderzoeken. Ontlastingsmonsters kunnen helpen bij de diagnose van een groot aantal ziektes, zoals:

• Ontsteking van de darmen
• Malabsorptie van vet
• Insufficiëntie van de pancreas (alvleesklier)
• Bloedingen in het spijsverteringsstelsel

Ontsteking van de darmen

Met een ontlastingmonster is het mogelijk om het calprotectine gehalte in de ontlasting te meten. Calprotectine is een eiwit dat kan worden aangetroffen in je witte bloedcellen. Het staat bekend om zijn sterke schimmelwerende en antibacteriële eigenschappen. Wanneer een ontsteking optreedt, stijgt het calprotectine gehalte. De concentratie ervan houdt direct verband met de intensiteit van de ontsteking. Hoe erger de inflammatoire darmziekte is, hoe hoger de calprotectine niveaus zullen zijn.

Malabsorptie van vet

Als je spijsverteringsstelsel het vet in je voedsel niet goed kan opnemen of verteren, kun je dit opsporen in een ontlastingmonster. Houd er echter rekening mee dat een ontlastingmonster alleen aantoont of je abnormaal hoge hoeveelheden vet in je ontlasting hebt, niet waarom. Als deze diagnose wordt gesteld, zijn verdere tests nodig.

Insufficiëntie van de pancreas (alvleesklier)

Wanneer een monster van de ontlasting naar het laboratorium wordt gestuurd, kan ook worden gezocht naar pancreasinsufficiëntie. Hiervoor zal elastase in de ontlasting worden gemeten. Elastase is een enzym dat wordt gemaakt in een orgaan in uw bovenbuik, je pancreas genaamd. Wanneer je alvleesklier als gezond wordt beschouwd, zal een voldoende hoeveelheid elastase in je ontlasting worden gevonden. Een te laag gehalte kan een aanwijzing zijn voor pancreasinsufficiëntie.

Bloedingen in het spijsverteringsstelsel

Er zijn twee soorten ontlastingstests die worden gebruikt om te testen op darmkanker: de fecaal occult bloedtest (FOBT) die zich richt op het vinden van verborgen (occult) bloed in het ontlastingmonster, en de DNA-test van de ontlasting die abnormaal DNA opspoort dat in verband wordt gebracht met darmpoliepen of kanker. Geïnteresseerd? Homed-IQ biedt nu een Darmkanker screening test aan die je gemakkelijk thuis kunt afnemen voordat het naar een laboratorium wordt gestuurd voor analyse.

Welke infecties kunnen worden opgespoord in poep?

In het algemeen kan een stoelgangtest helpen bij het diagnosticeren van drie belangrijke soorten infecties:

• Wormen
• Parasieten
• Bacteriën

Wormen in je ontlasting

Geloof het of niet, maar wormen zijn een infectie die niet alleen dieren kunnen oplopen. Je kunt op verschillende manieren wormen oplopen, bijvoorbeeld tijdens een reis door een tropisch land, of wanneer je met kinderen in een kinderdagverblijf werkt. Symptomen van een wormbesmetting kunnen zijn:

• Diarree
• Misselijkheid, of overgeven
• Pijn in de abdomen
• Onverklaarbaar gewichtsverlies
• Vermoeidheid

Pathogene bacteriën in de ontlasting

Het versturen van je ontlasting naar een laboratorium kan een verscheidenheid aan bacteriën onthullen, zoals:

• Escherichia coli 0157:H7 (te vinden in rauw en onvoldoende verhit rundvlees)
• Shigella (te vinden in besmet water of besmet voedsel)
• Campylobacter (te vinden in rauw en onvoldoende verhit gevogelte)
• Salmonella (te vinden in rauw gevogelte of rauwe eieren)

Parasieten in je ontlasting

Het is ook mogelijk om parasieten en/of hun eitjes op te sporen in de ontlasting. Veel voorkomende organismen die in poep worden aangetroffen, zijn Blastocystis of Giardia. Er is geen direct verband tussen Blastocystis en eventuele ziekten, maar het valt op dat patiënten met Blastocystis vaak last hebben van diarree. Giardia heeft ook geen directe link met een aandoening en de meeste mensen ervaren ook geen symptomen. Als patiënten echter symptomen ervaren, ervaren ze een grotere verscheidenheid aan symptomen in vergelijking met Blastocystis. Symptomen die vaak voorkomen bij zogenaamde Giardia-organismen in het

• Buikpijn
• Vette ontlasting
• Winderigheid
• Vermoeidheid

Wat kan een ontlastingstest niet aantonen?

Tot nu toe hebben we alle ziekten en infecties genoemd die met een onderzoek van een ontlastingsmonster kunnen worden opgespoord. De beperking van dit onderzoek is echter dat een ontlastingsmonster geen volledig beeld van je algemene gezondheid geeft. Een ontlastingmonster kan het volgende niet opsporen:

• Glutenintolerantie
• Andere voedselovergevoeligheden
• Bacteriële overgroei van de dunne darm
• Voedselallergieën
• Candida overgroei
• Afwijkende darmflora (dysbiose)
• Een lekkende darm

Het onderzoek van een ontlastingsmonster wordt niet beschouwd als een wetenschappelijk bewezen manier om glutengevoeligheid, lactose-intolerantie, of enige andere vorm van voedselintolerantie/overgevoeligheid vast te stellen. Daarom is het belangrijk om erop te wijzen dat onderzochte ontlastingsmonsters geen enkele vorm van op bewijs gebaseerde aanbevelingen kunnen geven over welk soort dieet je zou moeten volgen.

Bronnen

Duker, T. (2019, April 5). What Can a Stool Test Diagnose? US Health News. Retrieved April 1, 2022, from https://health.usnews.com/health-news/blogs/eat-run/articles/what-can-a-stool-test-diagnose

Falconer, A. (2021, July 20). Wat kan er uit ontlasting worden opgespoord? (UK). Healthpath. Retrieved April 1, 2022, from https://healthpath.com/gut-health/what-can-be-detected-stool-sample-uk/

Piedmont. (n.d.). What Your Stool Says About Your Health | Piedmont Healthcare. Retrieved April 1, 2022, from https://www.piedmont.org/living-better/what-your-stool-says-about-your-health#:%7E:text=It%20may%20sound%20gross%2C%20but,health%20problems%2C%20such%20as%20cancer.