Wat is vitamine B12?

Vitamine B12, vaak cobalamine genoemd, is een essentieel onderdeel van het vitamine B-complex. Het zit in een aantal voedingsmiddelen en dranken die we dagelijks consumeren. Voldoende vitamine B12 is essentieel omdat een tekort kan leiden tot verschillende lichamelijke aandoeningen. Heb je je ooit afgevraagd of je vitamine B12-niveau binnen de aanbevolen waarden ligt? Lees verder voor meer informatie over vitamine B12 en het belang ervan voor het menselijk lichaam.

Wat is vitamine B12?

Vitamine B12 is de bekendste B Vitamine en is, net als de andere B-vitamines, oplosbaar in water. Het is de enige B-vitamine waarvan je lichaam een reserve heeft, die zich in de lever bevindt. Deze voorraad kan ongeveer drie jaar in het lichaam blijven, en soms zelfs langer. Vitamine B12 komt voor in bepaalde dierlijke producten en is gebonden aan eiwitten in voedsel. Het zuur in onze maag zorgt ervoor dat het eiwit van vitamine B12 wordt ontkoppeld. Later, in de dunne darm, bindt vitamine B12 zich aan een nieuw eiwit genaamd Intrinsic Factor, dat in de maag wordt gemaakt en ervoor zorgt dat opname in het lichaam kan plaatsvinden (Voedingscentrum).

Welke voedingsmiddelen bevatten vitamine B12?

Vitamine B12 komt voornamelijk voor in dierlijke producten, zoals :

• Vlees, vis en gevogelte
• Melkproducten
• Eieren

Hoewel minder geconcentreerd kun je de vitamine ook vinden in niet-dierlijke producten, zoals:

• Algen en gedroogd zeewier
• Ontbijtgranen (Vitamine D aan toegevoegd)
• Voedingsgist

Waarom is vitamine B12 belangrijk?

Vitamine B12 heeft een aantal cruciale functies in het menselijk lichaam:

• Vorming van rode bloedcellen: Deze cellen zijn verantwoordelijk voor het transport van zuurstof in het bloed.
• Onderhoud van hersen- en zenuwcellen: Vitamine B12 ondersteunt de functionaliteit en gezondheid van deze cellen.
• DNA-productie: Als essentiële bouwsteen van onze genetische code is vitamine B12 betrokken bij de synthese van DNA.
• Celstofwisseling: Vitamine B12 speelt een sleutelrol in verschillende metabole processen op cellulair niveau.

Wat is een gezond vitamine B12-niveau?

De streefwaarden van vitamine B12 zijn 150 – 750 pmol/l, of 0,15 en 0,75 nmol/l

In de meeste tests wordt serum B12, ook wel totale B12-waarde genoemd, onderzocht. Een goede B12-waarde betekent echter niet dat er geen tekort is. For example, it may be that a person falls under the lower limit for vitamin B12, but has no symptoms. Een andere persoon kan een waarde binnen het gezonde bereik hebben, maar toch symptomen van een laag vitamine B12-gehalte (Nederlands Huisartsen Genootschap, 2018). Daarom is het belangrijk om het resultaat van een vitamine B12 test te bekijken in combinatie met bestaande symptomen die kunnen wijzen op een vitamine B12 tekort.

Is te veel of te weinig vitamine B12 schadelijk?

Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot een aantal gezondheidsproblemen; Deze omvatten anemie, neurologische aandoeningen en problemen met de DNA-synthese. Deze symptomen kunnen de vorm aannemen van vermoeidheid, zwakte, geheugenproblemen en andere neurologische klachten. Aan de andere kant is het zeldzaam dat overmatige inname van vitamine B12, vooral via supplementen, schadelijke effecten heeft, omdat het lichaam overtollige vitamine B12 normaal gesproken uitscheidt via de urine; Sommige onderzoeken suggereren echter dat extreem hoge vitamine B12-spiegels in het bloed kunnen correleren met een verhoogd risico op overlijden. Deze correlatie is echter nog onderwerp van onderzoek.

Het is altijd raadzaam om de inname van vitaminen en voedingssupplementen met een arts te bespreken om ervoor te zorgen dat men binnen gezondheidsbevorderende grenzen blijft (Flores-Guerrero et al., JAMA Network Open, 2020).

De oorzaken van vitamine B12-tekort

Er zijn verschillende oorzaken voor een tekort aan vitamine B12. De belangrijkste oorzaken zijn als volgt:

• Te weinig dierlijke producten eten (veganistisch/vegetarisch dieet)
• Problemen met de opname van vitamine B12 in het lichaam
• Te veel alcohol drinken
• Langdurige inname van maagzuurtabletten
• Regelmatig gebruik van lachgas
• Ziekten, bijvoorbeeld een auto-immuunziekte

Welke symptomen horen bij een vitamine B12-tekort?

De symptomen van een vitamine B12-tekort verschillen per individu. Symptomen kunnen worden onderverdeeld in drie groepen: neurologische klachten, psychologische klachten en overige klachten (Thuisarts, 2018).

Neurologische symptomen:

• Tintelingen
• Verminderd gevoel in de vingers of tenen
• Moeite met woorden vinden, ook bekend als afasie
• Moeite met lopen, struikelen, vallen of ergens tegenaan botsen. Dit is ook bekend als ataxie.

Psychologische symptomen:

• Depressieve gevoelens en gedachten
• Verwarring
• Makkelijk geïrriteerd

Andere klachten bij een vitamine B12-tekort:

• Bleke huid (door extreme anemie)
• Je zwak voelen
• Vermoeidheid
• Weinig eetlust, gewichtsverlies
• Brandende tong
• Misselijkheid
• Spierpijn
• Maagdarmproblemen

Zijn er ziekten die verband houden met een tekort aan vitamine B12?

Het is mogelijk dat een auto-immuunziekte een tekort aan vitamine B12 veroorzaakt. In dat geval ontstaat een verminderde absorptie omdat Intrinsic Factor niet voldoende wordt aangemaakt in de maag. In het geval van darmkanker, maagkanker, atrofische gastritis of pancreasinsufficiëntie kan er ook een verminderde opname van voedingsstoffen uit voedsel zijn, wat leidt tot een tekort.

Wat kan ik doen als mijn vitamine B12-niveau te hoog of laag is?

Om te zorgen voor voldoende inname van vitamine B12 is het belangrijk om gevarieerd en gezond te eten. Vegetariërs wordt aangeraden om dagelijks ei- of melkproducten te consumeren en veganisten wordt aangeraden om producten te kiezen die verrijkt zijn met vitamine B12. In het geval van een vitamine B12-tekort is het natuurlijk ook mogelijk om het als supplement te nemen.

Hoe lang duurt het voordat een vitamine B12-tekort is verdwenen?

Hoewel dit van persoon tot persoon verschilt, duurt het gemiddeld acht tot zestien weken voordat een vitamine B12-tekort is teruggedraaid. Bij ernstige tekorten kan dit zes maanden tot een jaar duren.

Vitamine B12 testen

Een eenvoudige bloedtest kan het niveau van vitamine B12 aangeven en duidelijk maken of er sprake is van een tekort. Het is nu mogelijk om thuis je vitamine B12-niveau te testen met behulp van Homed-IQ’s vitaminetekorttest, een test die ook essentiële vitamines meet foliumzuur en Vitamine D. Bij deze vitaminetest wordt thuis bloed afgenomen via een vingerprik, waarna een gecertificeerd laboratorium het monster analyseert en de resultaten bbepaalt.

Hoe vaak moet vitamine B12-niveau getest worden?

Er is geen aanbevolen frequentie om vitamine B12 te testen. Als uit een eerste test blijkt dat er een tekort is, kun je actie ondernemen om de waarde te verhogen. Het is dan raadzaam om na drie maanden nog een test uit te voeren om te zien of de waarde is toegenomen.

Als je symptomen ervaart die verband houden met een vitamine B12-tekort en merkt dat ze niet binnen drie maanden verdwijnen nadat je bent begonnen met vitamine B12-tabletten, is het verstandig om contact op te nemen met een arts. Zijn het tekort en de symptomen verdwenen door het gebruik van supplementen? In dat geval is het mogelijk om het supplement nog drie maanden te nemen en dan te stoppen en te kijken of de symptomen terugkeren of niet.

Is de vitamine B12 test van Homed-IQ betrouwbaar?

Ja, alle vitamine B12-tests – net als al onze andere thuis testen – worden verwerkt en geanalyseerd in een gecertificeerd laboratorium. Deze laboratoria worden ook gebruikt door huisartsen, ziekenhuizen en andere medische specialisten.

Is deze vitamine B12 test een alternatief voor een bloedtest via de huisarts?

Ja. Een arts controleert het vitamine B12 niveau met dezelfde laboratoriumanalyse die Homed-IQ aanbiedt. Het enige verschil met een thuistest is dat de test anoniem, vanuit je eigen huis en op een door jou gekozen tijdstip genomen kan worden.

Hoe werkt de Homed-IQ vitamine B12 test?

Het testproces van Homed-IQ is heel eenvoudig. Na je vinger geprikt is met het bijgeleverde lancet, vang je een paar druppels bloed op in een monsterverzamelbuisje. Gebruik vervolgens de meegeleverde verzendzak en de retourenvelop om de test naar het lab te sturen voor analyse. De resultaten zijn binnen een paar dagen beschikbaar.