Het verschil tussen coeliakie en glutenintolerantie

Heb je ooit onaangename symptomen gehad of voelde je je opgeblazen na het eten van glutenrijk voedsel zoals brood, muesli of pasta, en vroeg je je af of je glutenintolerantie of misschien zelfs coeliakie hebt? Hoewel deze twee aandoeningen vergelijkbare symptomen hebben, zijn er duidelijke verschillen in hoe ze werken. De afgelopen jaren is het glutenvrije dieet steeds populairder geworden. Veel mensen hebben echter geen duidelijk idee van het verschil tussen coeliakie en glutenintolerantie en waarom sommige mensen glutenvrij moeten leven.

Wat is coeliakie?

Coeliakie is een auto-immuunziekte die het spijsverteringsstelsel aantast. Wanneer iemand met coeliakie voedsel eet dat gluten bevat, wordt er in de dunne darm een immuunrespons uitgelokt. Gluten is een eiwit dat voornamelijk in granen zoals tarwe, rogge en gerst wordt gevonden. Het geeft gebakken producten zoals brood en taart hun elastische en luchtige consistentie. In de keuken helpt gluten ook om deeg te stabiliseren en zijn structuur te verstevigen. De door gluten uitgelokte immuunreactie richt zich per ongeluk op de eigen darmcellen in plaats van schadelijke indringers te bestrijden. Na verloop van tijd leidt deze aanhoudende ontstekingsreactie tot beschadiging van de darmvlokken. Door de beschadiging van de dunne darm kan malabsorptie optreden, waardoor er tekorten aan voedingsstoffen kunnen ontstaan. Veelvoorkomende vitaminen en mineralen die worden aangetast, zijn ijzer, calcium, vitamine D, foliumzuur en vitamine B12.

De Homed-IQ Vitaminetekort test biedt een handige manier om vanuit huis een gedetailleerd overzicht te krijgen van je vitaminehuishouding. Deze test meet de waarden van vitamine D, B12 en foliumzuur (vitamine B9). Door vroegtijdig tekorten te herkennen, kun je gerichte maatregelen nemen om je gezondheid optimaal te ondersteunen. Met de Actieve Vitamine B12 Bloedtest (Holo-TC) en de Foliumzuurtest kun je je specifiek laten testen op individuele parameters.

Symptomen van coeliakie

De auto-immuunreactie in verband met coeliakie beschadigt het vermogen van de dunne darm om voedingsstoffen uit voedsel op te nemen en te verwerken. Deze schade kan leiden tot ondervoeding en een reeks andere lichamelijke symptomen, zoals een mistig gevoel in het hoofd, tintelingen in handen of voeten, chronische vermoeidheid, bot- of gewrichtspijn en stemmingswisselingen. 

Andere symptomen zijn:

• Diarree
• Gewichtsverlies
• Opgeblazen gevoel en winderigheid
• Buikpijn
• Constipatie
• Braken

Bron: NHS, 2022

Wat is glutenintolerantie?

Glutenintolerantie wordt ook wel ‘niet-coeliakie gluten gevoeligheid’ genoemd en veroorzaakt symptomen die vergelijkbaar zijn met coeliakie, hoewel het geen auto-immuunziekte is. Wanneer een persoon met coeliakie producten eet die gluten bevatten, valt zijn immuunsysteem zijn darmen aan, waardoor schade aan lichaamsweefsels ontstaat die onaangename symptomen veroorzaken. Iemand die glutenintolerant is, daarentegen, kan een opgeblazen gevoel, misselijkheid, buikpijn en diarree ervaren zonder dat er een auto-immuunreactie of blijvende schade aan de darm optreedt. Glutenintolerantie veroorzaakt dus geen langdurige schade aan het lichaam, in tegenstelling tot coeliakie. 

Symptomen van glutenintolerantie

Net als bij iemand die aan coeliakie lijdt, zijn de typische symptomen van glutenintolerantie:

• Maagpijn
• Gas
• Constipatie
• Misselijkheid
• Diarree
• Opgeblazen gevoel
• Vermoeidheid

Bron: Cleveland Clinic, 2021

Als je een van deze symptomen ervaart na het eten van producten die gluten bevatten, is er een kans dat je glutenintolerant bent. Mensen die lijden aan glutenintolerantie kunnen troost vinden door spijsverteringsenzymen te gebruiken, de hoeveelheid gluten in hun dieet te verlagen of gluten volledig uit hun dieet te verwijderen.

Is glutenintolerantie hetzelfde als glutengevoeligheid?

De termen glutenintolerantie en glutengevoeligheid worden vaak door elkaar gebruikt. Hoewel geen van beide termen volledig gedefinieerd is in de medische wereld, geloven veel mensen dat glutengevoeligheid een minder ernstige variant van glutenintolerantie is. Gluten gevoeligheid zou bijvoorbeeld vastgesteld kunnen worden wanneer iemand gematigde symptomen ervaart die kort aanhouden, veroorzaakt door gluteninname. Daarentegen, zal iemand met heftige symptomen die langer aanhouden waarschijnlijk gediagnosticeerd worden met glutenintolerantie.

Het verschil tussen glutenintolerantie en coeliakie

Het belangrijkste verschil tussen glutenintolerantie en coeliakie is de langdurige schade die coeliakie aan het lichaam kan toebrengen. Alhoewel glutengevoeligheid en glutenintolerantie vrijwel dezelfde symptomen hebben na het eten van gluten bevattend voedsel, veroorzaken ze geen schade aan de darmen, in tegenstelling tot coeliakie (Cleveland Clinic, 2022).

Is het mogelijk glutenintolerant te zijn en geen coeliakie te hebben?

Ja, veel mensen met symptomen die lijken op coeliakie testen negatief op coeliakie. In dit geval kan een glutenvrij dieet hen helpen zich beter te voelen en de ongemakken te verminderen. Deze mensen hebben waarschijnlijk een glutengevoeligheid zonder coeliakie. 

Ik heb coeliakie – wat moet ik doen? 

Mensen die coeliakie hebben, moeten hun leven lang een glutenvrij dieet volgen. Het leren herkennen van glutenhoudende producten is de eerste stap in deze verandering van leefstijl. De volgende stap is het langzaam introduceren van glutenvrije voedingsmiddelen in je dieet. De gemakkelijkste methode om te zien of iets glutenvrij is, is te zoeken naar het etiket “glutenvrij” op de verpakking. Een andere techniek om glutenhoudende producten op te sporen is te kijken naar de allergenen waarschuwing op het etiket van het levensmiddel; als er tarwe op staat, bevat het product waarschijnlijk ook gluten. Er zijn echter glutenbevattende bestanddelen die geen tarwe bevatten, dus wees voorzichtig bij de aankoop van goederen die niet als “glutenvrij” zijn geëtiketteerd.

Bronnen

Celiac Disease vs. Non-Celiac Gluten Sensitivity vs. Food Allergy. (2022, August 31). Cleveland Clinic. https://health.clevelandclinic.org/gluten-sensitivity-celiac-disease-wheat-allergy-differences/

Gluten Intolerance: Symptoms, Test, Non-Celiac Gluten Sensitivity. (2021, June 30). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21622-gluten-intolerance

NHS website. (2022, May 19). Coeliac disease. nhs.uk. https://www.nhs.uk/conditions/coeliac-disease/