Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
De schildklier is een klier die zich bij de hals bevindt en heeft de vorm van een vlinder. Deze klier is belangrijk voor de aanmaak van hormonen, zoals TSH en heeft invloed op de stofwisseling van je lichaam. Bij een schildklierstoornis kan de klier te snel of te langzaam werken, wat voor vervelende klachten zorgt. Met de Schildklier test van Homed-IQ meet je de hoeveelheid TSH in je bloed, zodat je weet of je schildklier naar behoren functioneert of niet.
Wat is TSH?
TSH staat voor Thyroid Stimulating Hormone en is een schildklier stimulerend hormoon dat door de hypofyse wordt aangemaakt. TSH stuurt de schildklier aan om deze hormonen te produceren. Deze worden vervolgens via de bloedbaan in onze lichaamscellen gebracht, om daar hun werk te doen. Schildklierhormonen zijn belangrijk in de celstofwisseling en hebben daarmee invloed op ons lichamelijk en geestelijk welzijn.
Bij een overmatige aanmaak van hormonen neemt de productie van TSH af en bij een te beperkte aanmaak stijgt de productie van het schildklier stimulerend hormoon. Bij een overmatige aanmaak is de TSH-waarde laag en bij beperkte aanmaak is de TSH-waarde hoog.
Wat doet het TSH?
TSH zorgt ervoor dat de schildklier het schildklierhormoon T4 en T3 aanmaakt. Deze hormonen hebben een belangrijke functie in je lichaam. Zo hebben ze invloed op de stofwisselingen van organen en cellen. Ook heeft het schildklierhormoon effect op de ontwikkeling, groei en je energieniveau. Een te hoge waarde TSH doet de motor als het ware langzamer lopen (trage schildklier) en een te lage waarde zorgt voor het te snel lopen van de motor (snel werkende schildklier). Over het algemeen hebben T4 en T3 effect op het hart, spieren, botten, zenuwstelsel, darmen en zuurstofverbruik, zoals onder meer op:
- Hartritme
- Vetverbranding
- Eiwitafbraak
- Botgroei
- Ontwikkeling van hersenen
- Opname van suikers
- Zuurstofverbruik
Wat is het verschil tussen TSH en FT4?
De aanmaak van TSH vindt plaats in de hypofyse, dat in de hersenen als hormoonproducerende klier functioneert. TSH zorgt daarbij voor het aanmaken van de optimale hoeveelheid T4 en T3. Het schildklierhormoon regelt je energieniveau en functioneert als thermostaat in het lichaam. Vrij T4 is een hormoon dat zorgt voor het snel genoeg laten verlopen van processen in het lichaam.
Wat zijn normale TSH-waardes?
Een normale TSH-waarde bevindt zich binnen het referentiebereik (Wiersinga, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2003). Deze is als volgt:
• Referentie-interval normale TSH-waarde: 0,4 – 4,0 mE/l
Blijkt uit de thuistest van Homed-IQ dat de waarde zich tussen deze niveaus bevindt, dan is er sprake van een normale TSH-waarde.
Wat betekent een hoge TSH waarde?
Een te hoge TSH-waarde betekent dat de hypofyse te veel TSH aanmaakt, waardoor er in het lichaam te weinig schildklierhormoon is. De medische term hiervoor is hypothyreoïdie ofwel een trage schildklier.
Wat betekent een lage TSH waarde?
Een lage waarde betekent dat de hypofyse te weinig TSH aanmaakt en hierdoor ontstaat er een te snel werkende schildklier. De medische term hiervoor is hyperthyreoïdie.
Wat zijn de oorzaken van een te hoge TSH waarde?
Een belangrijke oorzaak van een te hoge TSH-waarde ofwel traag werkende schildklier is de ziekte van Hashimoto. Het afweersysteem is bij deze ziekte in war en valt de schildklier aan. Deze maakt vervolgens te weinig hormonen aan en stopt hier zelfs uiteindelijk mee. Naast deze auto-immuunziekte zijn er nog een aantal oorzaken aan te wijzen:
- Problemen met afweersysteem
- Ontstoken schildklier na bevalling
- Operatie van de schildklier
- Bestraling hals
- Medicijnen met jodium
- Medicijnen met lithium
- Behandeling met radioactief jodium
Je loopt meer risico op een te traag werkende schildklier als deze aandoening in je familie voorkomt. Na een bevalling neemt het risico ook toe, vooral in het eerste jaar erna. Het hogere risico is ook van toepassing op vrouwen in het algemeen en ouderen.
Wat zijn de oorzaken van een te lage TSH waarde?
Een te lage TSH-waarde zorgt voor een te snel werkende schildklier en daar zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen. De meest bekende oorzaak is de ziekte van Graves. Deze auto-immuunziekte zorgt ervoor dat het lichaam antistoffen ontwikkelt tegen de schildklier. Deze klier reageert daarop door meer hormonen aan te maken. Er zijn er ook nog andere oorzaken aan te wijzen (Isala, 2022):
- Struma: schildklier groeit met een toenemende aanmaak van schildklierhormoon
- Ziekte van Quervain: ontsteking van de schildklier (niet-chronisch)
- Thyreoïditis: ziektebeeld als Quervain, maar zonder pijn
De gevolgen van een te hoge TSH waarde
Er zijn meerdere gevolgen merkbaar bij een te hoge TSH waarde en dus traag werkende schildklier (Thuisarts, 2019):
- Snel koud hebben
- Gewichtstoename
- Vermoeidheid
- Trager hartritme
- Verstopping
- Haaruitval
- Bleke huid
- Dikke oogleden
- Groei van schildklier
- Stemverandering
- Onregelmatige menstruatie
De gevolgen van een te lage TSH waarde
Bij een te lage TSH ofwel een te snel werkende schildklier zijn er ook verschillende gevolgen merkbaar:
- Hartkloppingen
- Beven
- Zweten
- Onrustig gevoel
- Vermoeidheid
- Darmproblemen
- Gewichtsverlies
- Warme huid
- Uitpuilende ogen
- Wazig zien
- Onregelmatige menstruatie
- Grote schildklier
Zijn er ziektes gerelateerd aan TSH?
Er zijn verschillende ziektes gerelateerd aan TSH, zoals de ziekte van Hashimoto net als de ziekte van Graves, struma, ziekte van Quervain en thyreoïditis (Nederlands Huisartsen Genootschap).
TSH testen
TSH testen met een thuistest van Homed-IQ is zinvol als je wil weten of je schildklierwaarden goed zijn. Zonder een bezoekje aan een dokter meet je jouw TSH-waarde. Dit gaat zeer gemakkelijk door middel van een vingerprik. Je bloedmonster wordt geanalyseerd door een gecertificeerd laboratorium. De schildkliertest biedt niet alleen inzicht in de waarde van het schildklier stimulerend hormoon TSH, maar geeft je ook de waardes van FT3 (vrije thyronine) en FT4 (vrije thyroxine).
Wat kan ik doen bij een te hoge of te lage TSH waarde?
Een te snel werkende schildklier is op verschillende manieren te behandelen. De huisarts kan medicijnen voorschrijven, maar het is ook mogelijk om een operatie te ondergaan of een behandeling met radioactief jodium te krijgen. Bij een te traag werkende schildklier is er een behandeling mogelijk met medicijnen die schildklierhormonen bevatten. Er is na enkele weken effect merkbaar. Verder is het belangrijk om regelmatig te bewegen om zo meer conditie op te bouwen en fitter te zijn.
