Testikel pijn is een symptoom dat kan wijzen op verschillende gezondheidsproblemen. De testikels zijn een belangrijk orgaan voor de voortplanting en zijn erg gevoelig voor pijn. Pijn in de testikels die langer dan een uur aanhoudt, moet door een dokter worden onderzocht. De oorzaken van testikelpijn kunnen variëren van kleine verwondingen, zoals een kneuzing, tot ernstigere aandoeningen zoals seksueel overdraagbare aandoeningen of testikelkanker. In dit blogartikel zullen we onderzoeken wat testikelpijn precies is, wat de mogelijke oorzaken zijn en wanneer het een ernstig probleem wordt. Helaas aarzelen veel mannen (bij geboorte als mannelijk aangeduid) om over gezondheidsproblemen te praten die de testikels betreffen, uit schaamte en zorg.

Ook seksueel overdraagbare infecties zoals gonorroe, chlamydia of genitale herpes kunnen testikelpijn veroorzaken. Als je onlangs onbeschermde seks hebt gehad met verschillende partners en nu testikelpijn hebt, zou je een test op SOA’s moeten overwegen. De SOA Test Compleet van Homed-IQ, die gemakkelijk thuis kan worden uitgevoerd, test met een bloed- en urineproef op chlamydia, gonorroe, trichomoniasis, hiv en syfilis. Deze test biedt een discrete en effectieve manier om je te informeren over de status van je seksuele gezondheid, zonder eerst naar een dokter te moeten gaan. Alle monsters worden geanalyseerd door een gecertificeerd laboratorium.

Inhoudsopgave

• Wat is testikelpijn?
• Wat zijn de oorzaken van pijn aan de testikels?
• Wie kan last hebben van testikelpijn?
• Seksueel overdraagbare infecties en testikelpijn
• Welke symptomen kunnen samen met testikelpijn optreden?
• Hoe ziet de behandeling van pijn aan de testikels eruit?
• Samenvatting

Wat is testikelpijn?

Testikelpijn verwijst naar ongemak of pijn die optreedt in het gebied van de testikels en kan één of beide testikels beïnvloeden. Over het algemeen wordt onderscheid gemaakt tussen kortstondige (acute) en langdurige (chronische) pijn, waarbij acuut het plotselinge optreden van pijn aanduidt en chronisch duidt op pijn die langer dan 3 maanden aanhoudt.

Wanneer zijn testikelpijn gevaarlijk?

Als je plotseling hevige pijn ervaart die langer dan een uur aanhoudt, moet je zeker een dokter bezoeken. Vooral als er ook symptomen zoals zwellingen, misselijkheid en braken bijkomen (Cleveland Clinic, 2023).

Wat is de functie en het belang van de testikels?

Biologische mannen hebben normaal gesproken twee testikels die zich in de balzak bevinden. De hoofdfuncties van de testikels zijn de productie van sperma – er worden dagelijks 200 miljoen spermacellen in de testikels geproduceerd – en de productie van het geslachtshormoon testosteron. Dit hormoon speelt een belangrijke rol bij de secundaire mannelijke geslachtskenmerken zoals baardgroei, de stemverandering en spieropbouw. De testikels bevinden zich buiten het lichaam in de balzak, omdat daar een lagere temperatuur heerst, wat essentieel is voor de vorming van sperma. De bijbal (epididymis) ligt op elk van de testikels en dient voor de opslag van sperma en het transport ervan naar de zaadleiders en naar de penis (Britannica, 2024).

Wat zijn de oorzaken van pijn aan de testikels?

In de afbeelding vind je 6 oorzaken die in verband worden gebracht met pijn in de testikels. De bijbehorende uitleggingen vind je in de tekst onder de afbeelding:

Bron: afgeleid vanCleveland Clinic, 2023

1 – Traumatische oorzaak

Dit verwijst naar verwondingen aan de testikels die veroorzaakt worden door:

• Ongevallen: Zoals het afglijden van een fietszadel.
• Sportblessures: Vooral in contactsporten zoals voetbal, hockey of vechtsporten kunnen de testikels geraakt worden als ze niet voldoende beschermd zijn.
• Geweld: Dit omvat bijvoorbeeld schoppen of stoten in het gebied van de testikels (Coward, 2023).

2 – Oorzaken door infecties

• Orchitis (ontsteking van de testikels): Dit is een directe ontsteking van één of beide testikels. Deze ontsteking kan veroorzaakt worden door bacteriële seksueel overdraagbare infecties, zoals chlamydia en gonorroe, virale infecties zoals bof of een nabijgelegen infectie, bijvoorbeeld van de bijbal of de prostaat.
• Epididymitis (ontsteking van de bijbal): Pijn in de testikels kan onder meer veroorzaakt worden door een ontsteking van de bijbal. De bijbal bevindt zich in de balzak boven de testikels. Deze ontsteking kan ook veroorzaakt worden door seksuele ziekteverwekkers, bacteriële infecties zoals urineweginfecties of een testikeltorsie (verdraaiing van de testikels) en kan enkele weken duren. Jaarlijks krijgen ongeveer 600.000 jongens en mannen deze ontsteking.
• Epididymoorchitis: Deze aandoening treedt op wanneer zowel de testikels als de bijbal ontstoken zijn.
• Geslachtsziekten: Seksueel overdraagbare infecties (soa’s), met name chlamydia en gonorroe, kunnen testikelpijn veroorzaken omdat ze ontstekingen in de testikels of bijbal veroorzaken (Harvard Health, 2023).

3 – Problemen met de bloedvoorziening van de testikels

• Testikeltorsie: Dit is een pijnlijke verdraaiing van de testikels, waardoor ze niet meer goed doorbloed worden. Deze toestand vereist onmiddellijke (binnen 6 uur) medische hulp om het afsterven van de testikels te voorkomen. Deze toestand treedt vaak op zonder duidelijke reden en komt in 65% van de gevallen voor bij personen tussen 12 en 18 jaar die bij geboorte als mannelijk zijn aangeduid.
• Varicocele: Deze toestand verwijst naar gezwollen aderen in de balzak. In de meeste gevallen is het asymptomatisch, maar het kan ook leiden tot testikelpijn. Varicoceles moeten zeker worden gecontroleerd omdat ze tot onvruchtbaarheid kunnen leiden (Mayo Clinic, 2023; Harvard Health, 2019).

4 – Andere aandoeningen

• Nierstenen: Nierstenen zijn gekristalliseerde bestanddelen van urine die zich als steenachtige formaties in de structuren van de nieren kunnen vestigen. Mannen zijn over het algemeen vaker getroffen door nierstenen dan vrouwen. Wanneer de nierstenen verplaatsen en zich bijvoorbeeld in de urineleider vastzetten, kan dit leiden tot hevige krampachtige pijn die kan uitstralen naar het genitale gebied, omdat de zenuwen van deze organen verbonden zijn. Daarom worden in deze context vaak pijn in de testikels ervaren.
• Liesbreuk (hernia): Dit is een aandoening waarbij weefsel (meestal van de darm) uit de buikwand in de liesstreek treedt, omdat er een zwakte in de buikwand is. Deze buikwandzwakte kan aangeboren of verworven zijn, bijvoorbeeld door overgewicht of aanhoudend hoesten. Het kan leiden tot pijn in de testikels, omdat de pijn kan uitstralen naar het genitale gebied of drukken op de zenuwen die de testikels voorzien.
• Hydrocele: Ook wel waterbreuk genoemd, is een veelvoorkomende aandoening bij pasgeborenen. In de balzak hoopt zich vocht op omdat het lieskanaal open is gebleven. In de meeste gevallen verdwijnen ze in de eerste levensjaren (PennMedicine, 2022).

5 – Ernstige aandoeningen van de testikels

• Testikelkanker: Dit is een kwaadaardige kankeraandoening die meestal in het weefsel van één testikel ontstaat, zelden in beide. Hoewel testikelkanker over het algemeen zeldzaam is – het komt voor bij 1 op de 250 personen – is het de meest voorkomende kankersoort bij personen die bij geboorte als mannelijk worden beschouwd en tussen 15 en 35 jaar oud zijn. Het belangrijkste teken van testikelkanker is een pijnloze knobbel of bult in de testikel, maar het kan ook leiden tot pijn in de testikels. Als testikelkanker vroeg wordt ontdekt, is het goed behandelbaar (NHS, 2024).

6 – Idiopathische oorzaken

Van idiopathische oorzaken spreekt men wanneer pijn in de testikels optreedt zonder herkenbare oorzaak. Bij sommige biologische mannen komen bijvoorbeeld chronische testikelpijnen voor, zonder dat de exacte oorzaak kan worden vastgesteld. Aarzel echter niet om een dokter te bezoeken als je pijn hebt (Mayo Clinic, 2023).

Wie kan last hebben van testikelpijn?

Testikelpijn kan biologische mannen van elke leeftijd treffen. Vooral traumatische en infectieuze oorzaken kunnen iedereen in de loop van hun leven treffen. Gemiddeld komen testikelkanker en testikeltorsie vaker voor op jongere leeftijd, terwijl oudere mensen eerder testikelpijn ervaren in verband met nierstenen of liesbreuken.

Wat kan ik doen om testikelpijn te voorkomen?

Om testikelpijn te voorkomen moet je regelmatig zelfonderzoek van de testikels uitvoeren om veranderingen vroegtijdig te herkennen. Gebruik beschermende maatregelen bij sportieve en andere fysieke activiteiten en zoek bij de eerste tekenen van ongebruikelijke symptomen een dokter op (Mayo Clinic, 2023).

Seksueel overdraagbare infecties en testikelpijn

Seksueel overdraagbare infecties (soa’s) zijn een veelvoorkomende oorzaak van ontstekingen van de testikels of bijbal, die testikelpijn kunnen veroorzaken. Omdat pijn in het genitale gebied vaak met schaamte verbonden is, vinden veel mensen het moeilijk om een dokter te bezoeken. Homed-IQ biedt de mogelijkheid om je in de anonimiteit van je eigen huis op diverse soa’s te laten testen. De SOA Test Compleet en de SOA Test Basic-3 controleren op meerdere ziektes, waaronder chlamydia, gonorroe en trichomoniasis, waarbij de chlamydia-test specifiek op deze ziekte gericht is.

Alle tests die soa’s detecteren, hebben een diagnostisch venster. Dit is de periode tussen een mogelijke infectie en het moment waarop de infectie door een test gedetecteerd kan worden. Om nauwkeurige resultaten te bereiken, moeten de tests volgens de aanbevelingen worden uitgevoerd op het moment na de mogelijke besmetting. Uitgebreide informatie kun je vinden op onze blogs “Hoe werkt een soa-test?” en “Wanneer kan je een soa test doen?”.

Welke symptomen kunnen samen met testikelpijn optreden?

Testikelpijn kan vaak samengaan met andere symptomen. In de volgende tabel vind je een overzicht van welke symptomen afhankelijk van de oorzaak van de testikelpijn ook kunnen optreden. Het is echter belangrijk om te onthouden dat de exacte symptomen van persoon tot persoon kunnen verschillen en als deze symptomen bij jou optreden, moet je een dokter bezoeken en je laten onderzoeken om vroege complicaties te voorkomen.

Bronnen: Coward, 2023; Cleveland Clinic, 2023

Hoe ziet de behandeling van pijn aan de testikels eruit?

De behandeling is altijd afhankelijk van de oorzaak van de pijn. Daarom worden bij een bezoek aan de dokter eerst een lichamelijk onderzoek en een medische geschiedenis uitgevoerd.

Algemene maatregelen

Bij testikelpijn, vooral als het door een trauma veroorzaakt is, zoals een val met testikelkneuzing, kunnen koeling, het hoog leggen van de testikels en rust verlichting bieden.

Medicamenteuze behandeling

• Antibiotica: Als de oorzaak van de pijn een bacteriële infectie is, bijvoorbeeld een bijbalontsteking of een seksueel overdraagbare aandoening (soa), dan is behandeling met antibiotica de voorkeursmethode. Als er sprake is van een soa, is het belangrijk dat je je seksuele partners hiervan op de hoogte stelt om verdere infectie en overdracht te voorkomen.
• Pijnstillers: Pijnstillers worden ook vaak gegeven bij infectieuze oorzaken, omdat ze niet alleen de pijn verlichten maar ook ontstekingsremmend werken, zoals bijvoorbeeld ibuprofen.
• Antivirale medicijnen: Antivirale medicijnen worden voorgeschreven bij virusinfecties zoals de bof, die orchitis kunnen veroorzaken.

Chirurgische behandeling

• Testikeltorsie: Bij een testikeltorsie moet de testikel onmiddellijk worden geopereerd om afsterven van de testikel te voorkomen en een adequate bloedtoevoer te herstellen.
• Varicocele, hydrocele of ernstige testikelverwondingen: Een chirurgische ingreep kan nodig zijn als eerdere maatregelen niet voldoende zijn en de getroffenen ernstige pijn ervaren.
• Testikelkanker: In de meeste gevallen wordt testikelkanker na de diagnose chirurgisch verwijderd. Afhankelijk van het type en de ernst van de ziekte kunnen echter aanvullende behandelingen zoals radiotherapie of chemotherapie worden voorgeschreven.

Bron: Cleveland Clinic, 2023

Samenvatting

Testikelpijn is een veelvoorkomend symptoom dat kan wijzen op verschillende gezondheidsproblemen en zowel acuut als chronisch kan zijn. Het wordt zorgwekkend als het plotseling optreedt, bijzonder intens is of langer dan een uur aanhoudt, vooral als er extra symptomen zoals zwelling, misselijkheid of braken optreden. De voornaamste oorzaken van testikelpijn kunnen worden ingedeeld in zes categorieën: traumatische oorzaken, infectiegerelateerde oorzaken, circulatiestoornissen, andere aandoeningen zoals nierstenen of hernia’s, ernstige ziekten zoals testikelkanker en idiopathische oorzaken. De behandeling van testikelpijn hangt af van de onderliggende oorzaak en kan medische maatregelen omvatten zoals antibiotica en pijnstillers, een operatie bij testikeltorsie of testikelkanker, en ondersteunende maatregelen zoals koeling en het hoog leggen.

Bronnen

Coward, M. (n.d.). Testicular pain: Causes, treatment, and diagnosis. MedicalNewsToday. Retrieved July 2, 2024, from https://www.medicalnewstoday.com/articles/testicular-pain

LeWine, H. E. (2023, July 17). Epididymitis And Orchitis. Harvard Health. Retrieved July 2, 2024, from https://www.health.harvard.edu/a_to_z/epididymitis-and-orchitis-a-to-z

Testicle pain Causes. (n.d.). Mayo Clinic. Retrieved July 1, 2024, from https://www.mayoclinic.org/symptoms/testicle-pain/basics/causes/sym-20050942

Testicular cancer. (n.d.). NHS. Retrieved July 2, 2024, from https://www.nhs.uk/conditions/testicular-cancer/

Testicular Pain: Causes, Sides, Diagnosis & Treatment. (n.d.). Cleveland Clinic. Retrieved July 1, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/16292-testicular-pain

Testicular Torsion. (2019, March 22). Harvard Health. Retrieved July 2, 2024, from https://www.health.harvard.edu/a_to_z/testicular-torsion-a-to-z

Utiger, R. D. (n.d.). Testis | Function, Structure & Location. Britannica. Retrieved July 1, 2024, from https://www.britannica.com/science/testis

Zieve, D., & Conaway, B. (n.d.). Kidney Stones (Nephrolithiasis) – Symptoms and Causes. Penn Medicine. Retrieved July 2, 2024, from https://www.pennmedicine.org/for-patients-and-visitors/patient-information/conditions-treated-a-to-z/kidney-stones