De stofwisseling, een essentieel proces in ons lichaam, is verantwoordelijk voor het omzetten van voedsel in energie. Het onderhouden van een gezonde stofwisseling is van cruciaal belang. Als de stofwisseling echter te langzaam werkt, kunnen algemene problemen zoals gewichtstoename, gebrek aan energie en spijsverteringsproblemen optreden. Een verstoorde stofwisseling kan ook het risico op stofwisselingsziekten zoals diabetes verhogen. In dit verband biedt Homed-IQ een bloedsuikertest aan, waarmee je vanuit huis je bloedsuikerspiegel kunt controleren en vroegtijdig mogelijke problemen kunt herkennen. In dit artikel ontdek je wat de stofwisseling precies is, hoe je een trage stofwisseling herkent en wat je kunt doen om je stofwisseling te stimuleren.

Inhoudsopgave

• Wat is de stofwisseling?
• Welke factoren beïnvloeden de stofwisseling?
• Waarom zou ik mijn stofwisseling willen stimuleren?
• Wat zijn de tekenen van een trage stofwisseling?
• Hoe kan ik mijn stofwisseling stimuleren met mijn dieet?
• Hoe ondersteunen sport en beweging de stofwisseling?
• Kan slaap de stofwisseling verhogen?
• Hoe beïnvloedt stress de stofwisseling?
• Samenvatting

Wat is de stofwisseling?

De stofwisseling, ook wel metabolisme genoemd, omvat alle biochemische processen in een mens. Het omvat zowel de opbouw van stoffen (anabolisme) als de afbraak van stoffen (katabolisme). Simpel gezegd, is de stofwisseling de hoeveelheid energie die het lichaam nodig heeft om zijn eigen functies te onderhouden. Deze functies omvatten activiteiten zoals ademen, lopen en celactiviteiten. Daarnaast reguleert de stofwisseling de bloedsuikerspiegel, ondersteunt het de ontgifting van het lichaam en speelt het een rol in de temperatuurregulatie. Hierdoor helpt de stofwisseling ons lichaam gezond te houden en ziekten te voorkomen (Britannica, 2023).

Welke factoren beïnvloeden de stofwisseling?

De stofwisseling van een persoon wordt beïnvloed door verschillende factoren, waarbij de basaalstofwisseling een essentiële rol speelt. De basaalstofwisseling verwijst naar de hoeveelheid energie die het lichaam nodig heeft om de bovengenoemde basale levensonderhoudende functies in rust te onderhouden. Deze basaalstofwisseling verschilt van persoon tot persoon en hangt af van factoren zoals leeftijd, geslacht, verhouding spiermassa tot vet en genetische aanleg. Ieder persoon heeft een individuele stofwisseling, die ofwel sneller of trager kan zijn. Een snelle stofwisseling betekent dat het lichaam calorieën effectiever verbrandt, terwijl een trage stofwisseling minder calorieën verbrandt en kan leiden tot het opslaan van overtollige energie als vet. Bijvoorbeeld, de basaalstofwisseling neemt vaak af met de leeftijd, wat betekent dat oudere mensen over het algemeen minder calorieën nodig hebben dan jongeren. Naast genetische invloeden kunnen ook omgevingsfactoren zoals voeding, fysieke activiteit, slaapgedrag en stress de stofwisseling beïnvloeden. Je stofwisseling begrijpen kan helpen om gezonde gewoontes te ontwikkelen ter ondersteuning ervan (Nava & Raja, 2022).

Waarom zou ik mijn stofwisseling willen stimuleren?

Het stimuleren van de stofwisseling kan om de volgende redenen voordelig zijn:

• Verbetering van de gewichtscontrole en vetverbranding
• Toename van energieniveau en vitaliteit
• Verbetering van de spijsvertering
• Ondersteuning van de ontgifting van het lichaam
• Preventie van stofwisselingsziekten, zoals diabetes, en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen
• Verhoging van het algemeen welzijn en de levenskwaliteit

Bron: Cleveland Clinic, 2021

Wil jij een overzicht van jouw gezondheidsstatus?

Gezondheidstests, zoals aangeboden door Homed-IQ, bieden het voordeel dat je je gezondheid gemakkelijk vanuit huis kunt controleren, zonder een afspraak bij de dokter te moeten maken Met de preventieve gezondheidstest kun je een uitgebreide gezondheidscheck uitvoeren of met gerichte tests zoals de bloedsuikertest je waarden controleren en vaststellen of ze binnen het normale bereik vallen. Zo kun je vroegtijdig maatregelen nemen om je gezondheid te behouden en te verbeteren.

Wat zijn de tekenen van een trage stofwisseling?

De tekenen van een trage stofwisseling kunnen ook wijzen op gezondheidsproblemen. Daarom is het raadzaam om bij aanhoudende of bijzonder opvallende symptomen een dokter te raadplegen. In de lijst vind je algemene tekenen van een trage stofwisseling:

Bron: Cleveland Clinic, 2021

Hoe kan ik mijn stofwisseling stimuleren met mijn dieet?

De manier waarop we eten kan een directe invloed hebben op de snelheid en effectiviteit van onze stofwisseling. Een belangrijk principe is dat extreme diëten en fundamentele veranderingen in eetgewoonten vaak contraproductief kunnen zijn. In plaats van de stofwisseling te stimuleren, kunnen ze deze juist vertragen. Een evenwichtig dieet dat voldoet aan de behoeften van het lichaam en rekening houdt met voedselallergieën en –intoleranties, samen met regelmatige maaltijden, is over het algemeen veel nuttiger en gezonder. In de figuur hieronder vind je 5 belangrijke voedingsmiddelen die de stofwisseling kunnen ondersteunen:

Bron: Leonard, 2023

Welke voedingsmiddelen ondersteunen de stofwisseling?

Voedingsmiddelen die de stofwisseling kunnen stimuleren, zijn over het algemeen die welke het energieverbruik verhogen en het stofwisselingsproces ondersteunen. Hier zijn enkele voorbeelden:

OPMERKING: Voedingssupplementen en bepaalde producten zoals groene thee-extract of L-carnitine kunnen de stofwisseling beïnvloeden. Raadpleeg altijd een arts voordat je dergelijke producten gebruikt om te verzekeren dat ze geschikt zijn voor jou. Sommige voedingssupplementen kunnen interacties hebben met medicijnen of ongewenste bijwerkingen veroorzaken (Mayo Clinic, 2022).

Welke voedingsmiddelen moet ik vermijden?

Om de stofwisseling te bevorderen, moeten suikerhoudende dranken, sterk bewerkte voedingsmiddelen en verzadigde vetten worden vermeden omdat ze de stofwisseling kunnen vertragen. Ook moet overmatig alcoholgebruik worden beperkt, omdat dit de stofwisseling kan beïnvloeden. Kant-en-klaarmaaltijden met een hoog zout- en vetgehalte en voedingsmiddelen met lege koolhydraten zoals witmeelproducten moeten worden vermeden.

Hoe ondersteunen sport en beweging de stofwisseling?

De relatie tussen sport en stofwisseling is zeer belangrijk, omdat lichamelijke activiteit een aanzienlijke invloed kan hebben op het energieverbruik en de stofwisselingsprocessen van het lichaam. Sport en beweging kunnen leiden tot een toename van de basaalstofwisseling, d.w.z. de hoeveelheid energie die in rust wordt verbruikt. Regelmatige lichamelijke activiteit kan bijdragen aan het behoud van spiermassa. Belangrijk is dat spierweefsel ook in rust meer energie verbruikt dan vetweefsel. Dit betekent dat mensen met meer spiermassa een hogere basaalstofwisseling hebben (d.w.z. ze verbranden meer calorieën, zelfs als ze niet actief bewegen). Daarom is het niet alleen belangrijk om regelmatige beweging in je dagelijks leven in te bouwen, maar ook om spieren op te bouwen en te onderhouden (Cleveland Clinic, 2021).

Kan slaap de stofwisseling verhogen?

Slaap verhoogt de stofwisseling niet direct. Tijdens de slaap vertraagt de stofwisseling omdat het lichaam reparatie- en herstelprocessen ondergaat. Desondanks is voldoende slaap cruciaal voor een gezonde stofwisseling. Slaaptekort kan leiden tot slechte eetgewoonten en verhoogde stress, wat op zijn beurt de stofwisseling kan verstoren en kan leiden tot gewichtstoename en stofwisselingsproblemen. Voldoende en kwalitatief goede slaap is daarom belangrijk om de stofwisseling en de algehele gezondheid te ondersteunen (Sharma & Kavuru, 2010).

Hoe beïnvloedt stress de stofwisseling?

Stress kan een aanzienlijke invloed hebben op de stofwisseling. Wanneer ons lichaam stress ervaart, geeft het stresshormonen vrij zoals cortisol. Deze hormonen hebben verschillende effecten op de stofwisseling:

• Vertraging van de stofwisseling: Bij chronische stress kan de stofwisseling worden beïnvloed omdat het lichaam in de overlevingsmodus gaat en probeert energie te besparen. Dit kan leiden tot een verminderde vetverbranding en een lagere basaalstofwisseling.
• Veranderingen in eetlust: Sommige mensen reageren op stress door meer te eten, terwijl anderen hun eetlust verliezen. Dit kan leiden tot ongezonde eetgewoonten en zo de stofwisseling beïnvloeden.
• Vetverdeling: Cortisol kan ervoor zorgen dat vet vooral in de buikstreek wordt opgeslagen. Dit wordt vaak aangeduid als visceraal vet en is geassocieerd met een verhoogd risico op hartziekten en diabetes (Rabasa & Dickson, 2016).

Algemene strategieën voor stressbeheersing zoals yoga, ademhalingsoefeningen, maar ook het nastreven van hobby’s, praten met vrienden en tijd doorbrengen in de natuur kunnen op de lange termijn bijdragen aan de ondersteuning van de gezondheid en de stofwisseling.

Samenvatting

Ein gesunder Stoffwechsel ist entscheidend für die Gewichtskontrolle, das Energieniveau, die Verdauung und die Vorbeugung von Stoffwechselstörungen wie Diabetes. Er wird durch Faktoren wie Alter, Ernährung, Bewegung, Schlaf und Stress beeinflusst. Auch Stress und Schlafmangel können sich negativ auf den Stoffwechsel auswirken. Das Verständnis des eigenen Stoffwechsels und die Fähigkeit, Veränderungen zu erkennen und Maßnahmen zu seiner Verbesserung durchzuführen, sind entscheidende Schritte zur Förderung der persönlichen Gesundheit.

Bronnen:

A Critical Review on the Role of Food and Nutrition in the Energy Balance. (2020, April 22). NCBI. Retrieved January 3, 2024, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7231187/

McSwine, D. (2023, November 7). .,. ., – YouTube. Retrieved January 4, 2024, from https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352154616300183

Metabolism and weight loss: How you burn calories. (2022, October 8). Mayo Clinic. Retrieved January 3, 2024, from https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/weight-loss/in-depth/metabolism/art-20046508

Metabolism – Pathways, Enzymes, Reactions. (n.d.). Britannica. Retrieved January 4, 2024, from https://www.britannica.com/science/metabolism/The-study-of-metabolic-pathways

Olsen, N., & Leonard, J. (2019, May 22). Top 10 metabolism boosting foods: Food list and other tips. Medical News Today. Retrieved January 4, 2024, from https://www.medicalnewstoday.com/articles/325237

Physiology, Metabolism – StatPearls. (n.d.). NCBI. Retrieved January 4, 2024, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546690/Sleep and Metabolism: An Overview – PMC. (n.d.). NCBI. Retrieved January 4, 2024, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2929498/