Een noten- of pinda-allergie is een allergische reactie van je immuunsysteem op eiwitten in noten of pinda’s, die plotselinge huidroodheid, onaangename jeuk in je mond of ademhalingsmoeilijkheden kan veroorzaken. Maar wat gebeurt er precies bij zo’n allergie in ons lichaam? En welke noten kunnen een allergische reactie uitlokken? Als je meer wilt weten over noten- en pinda-allergieën en hoe je ermee om kunt gaan, lees dan verder.

Als je vermoedt dat je een noten- of pinda-allergie hebt, biedt de uitgebreide allergietest van Homed-IQ je de mogelijkheid om duidelijkheid te krijgen over je symptomen.

Inhoudsopgave

• Wat is een noten- en pinda-allergie?
• Wat gebeurt er bij een noten- en pinda-allergie?
• Zijn pinda’s “noten”?
• Welke kruisallergieën kunnen voorkomen bij noten en pinda’s?
• Wat zijn de symptomen van een noten- en pinda-allergie?
• Hoe wordt een noten- en pinda-allergie vastgesteld?
• Hoe wordt een noten- en pinda-allergie behandeld?
• Samenvatting

Wat is een noten- en pinda-allergie?

Een noten- of pinda-allergie, een vorm van voedselallergie, treedt op wanneer je immuunsysteem bepaalde eiwitten die in verschillende soorten noten en pinda’s aanwezig zijn, ten onrechte als schadelijke indringers beschouwt. Ondanks hun naam zijn pinda’s eigenlijk peulvruchten en geen noten. De eiwitten in noten en pinda’s zijn in principe onschadelijk en worden door niet-allergische personen zonder negatieve reacties geconsumeerd. Bij allergische personen wordt echter een immuunreactie uitgelokt. Je immuunsysteem, dat normaal gesproken dient om je lichaam te beschermen tegen schadelijke stoffen zoals bacteriën en virussen, herkent in dit geval de eiwitten van noten en pinda’s als gevaarlijk en zet een reeks verdedigingsreacties in gang die een allergische reactie veroorzaken (Mayo Clinic, 2022).

De prevalentie van noten- en pinda-allergieën varieert wereldwijd, waarbij de afgelopen jaren een toename van de prevalentie van pinda-allergieën is waargenomen. Risicofactoren kunnen een familiale voorgeschiedenis van allergieën en vroege blootstelling aan noten of pinda’s zijn. Daarom komen notenallergieën vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen en zijn ze ook vaker te vinden bij mensen met andere allergische aandoeningen zoals astma of hooikoorts (Liebermann et al., 2020).

Wat gebeurt er bij een noten- en pinda-allergie?

In het geval van een noten- of pinda-allergie identificeert je immuunsysteem de eiwitten die in noten en pinda’s voorkomen als een bedreiging. Als reactie op deze waargenomen bedreiging produceert je immuunsysteem specifieke antilichamen, zogenaamde immunoglobulinen E (IgE).

Bij hernieuwd contact met deze eiwitten binden de IgE-antilichamen aan de allergenen (de allergie-veroorzakende eiwitten) en zorgen ervoor dat bepaalde immuuncellen stoffen zoals histamine vrijgeven. Deze stoffen leiden tot verschillende symptomen die bekend staan als allergische reacties.

De ernst van deze reacties kan variëren, van milde symptomen zoals huidroodheid en jeuk, tot ernstige symptomen die het ademhalingssysteem beïnvloeden en een anafylactische shock kunnen veroorzaken, een ernstige en potentieel levensbedreigende allergische reactie (Cleveland Clinic, 2019).

Zijn pinda’s “noten”?

Om symptomen van een notenallergie te vermijden, kan het nuttig zijn om te weten hoe noten worden geclassificeerd. Het is belangrijk op te merken dat het algemene gebruik van het woord “noot” in voeding en dagelijks leven vaak niet overeenkomt met de exacte botanische definitie. Veel van de noten die we dagelijks eten, zijn botanisch gezien eigenlijk geen echte noten. De volgende classificatie kan als overzicht dienen:

• Harde noten:Dit zijn botanisch gezien echte noten Ze openen zich niet om hun zaad vrij te geven wanneer ze rijp zijn. Voorbeelden zijn hazelnoten, eikels, kastanjes en macadamia.
• Boomnoten: Deze komen van bomen, maar veel zijn botanisch gezien geen echte noten. Ze worden echter vaak in het dagelijks leven als noten beschouwd. Voorbeelden zijn walnoten (eigenlijk een steenvrucht), pecannoten (een steenvrucht) en paranoten (een capsulevrucht).
• Steenvruchten: Deze hebben een harde “kern” of “steen” in het midden, die een zaad bevat. Veel noten die we dagelijks consumeren, zijn eigenlijk zaden uit steenvruchten. Dit omvat amandelen, pecannoten, pistachenoten en cashewnoten.
• Capsulevruchten: Dit zijn vruchten die zaden bevatten en zich openen als ze rijp zijn om hun zaden vrij te geven.
• Peulvruchten: Deze omvatten pinda’s, die ondanks hun naam eigenlijk geen noten zijn. Ze zijn peulvruchten, net als erwten en bonen.

Bron: Raman, 2019

Noten en pinda’s zijn uitzonderlijk voedzaam, ze bevatten gezonde vetten, eiwitten, vitamines en mineralen. Hun onverzadigde vetten, met name omega-3-vetzuren, kunnen het cholesterolgehalte verlagen en de gezondheid van het hart bevorderen. Ze zijn ook een uitstekende bron van eiwitten en bevatten B-vitamines voor de energiestofwisseling en het antioxidant vitamine E. Naast hun gehalte aan voedingsstoffen spelen de mineralen in noten en pinda’s, zoals magnesium, zink en ijzer, een belangrijke rol in de lichaamsfuncties door de spieren te ondersteunen, de bloedsuikerspiegel en bloeddruk te bevorderen, het immuunsysteem te versterken, wondgenezing te bevorderen en de zuurstoftoevoer naar het bloed te verzekeren (Wilson, 2019).

Welke kruisallergieën kunnen voorkomen bij noten en pinda’s?

Kruisreacties zijn een veelvoorkomend fenomeen bij voedselallergieën en treden op wanneer het immuunsysteem de eiwitten in verschillende, maar vergelijkbare voedingsmiddelen niet kan onderscheiden. Bij een notenallergie kunnen kruisreacties zowel tussen verschillende notensoorten als tussen noten en andere voedingsmiddelen optreden.

Notenallergische personen kunnen op één of meerdere notensoorten reageren, omdat de eiwitten in verschillende noten vergelijkbaar kunnen zijn. Een allergie voor een bepaald type noot betekent echter niet noodzakelijkerwijs dat men ook op alle andere noten allergisch reageert. Iemand die bijvoorbeeld allergisch is voor walnoten, kan mogelijk probleemloos amandelen eten.

Hoewel pinda’s peulvruchten zijn, kunnen ze kruisreacties veroorzaken met andere noten en peulvruchten zoals soja. Een persoon die allergisch is voor pinda’s, kan ook reageren op sojabonen. Het is echter belangrijk te benadrukken dat niet alle mensen met een pinda-allergie ook op soja of andere peulvruchten reageren.

Het is belangrijk te begrijpen dat kruisreacties sterk kunnen variëren van persoon tot persoon. Terwijl sommige mensen op een breed scala aan noten en peulvruchten reageren, kunnen anderen slechts een allergie hebben voor een specifiek type noot.

Bron: Couch et al., 2017

Wil jij een overzicht van jouw gezondheidsstatus?

De uitgebreide allergietest van Homed-IQ kan een nuttig hulpmiddel zijn in het kader van een noten- en pinda-allergie. Het stelt u in staat om allergische reacties op een verscheidenheid aan stoffen, waaronder verschillende noten, thuis te testen. Met behulp van deze test kunnen potentiële allergenen worden geïdentificeerd, wat helpt om mogelijke symptomen tegen deze allergenen beter te begrijpen en overeenkomstige maatregelen te nemen.

Wat zijn de symptomen van een noten- en pinda-allergie?

De symptomen van een noten- en pinda-allergie kunnen naar ernst worden gegroepeerd:

Mildere symptomen:

• Jeuk in de mond en keel
• Netelroos of huidroodheid
• Maag-darmklachten zoals misselijkheid, buikpijn of diarree

Ernstigere symptomen:

• Moeilijkheden met slikken
• Kortademigheid of piepende ademhaling
• Zwellingen van lippen, tong of gezicht

Levensbedreigende symptomen (anafylaxie):

• Ademnood door zwelling van de luchtwegen
• Bewustzijnsverlies of shock
• Versnelde hartslag

Bij tekenen van een notenallergie dient u onmiddellijk een arts te raadplegen en voortaan alle noten en notenbevattende producten te vermijden totdat u een nauwkeurige diagnose en geschikte behandelrichtlijnen hebt ontvangen (Patel & Koterba, 2022).

Hoe wordt een noten- en pinda-allergie vastgesteld?

De diagnose van een noten- of pinda-allergie vereist een grondig onderzoek van de medische geschiedenis van de betrokken persoon. In veel gevallen kan een nauwkeurige diagnose alleen worden gesteld door middel van speciale tests door een arts. Hieronder volgen enkele methoden voor de diagnose van een noten- of pinda-allergie:

• Anamnese: Dit omvat een gedetailleerd gesprek met de arts, waarbij de symptomen, mogelijke triggers en de reactie op voedingsmiddelen evenals de familiegeschiedenis worden gevraagd.
• Huidtest: Bij een huidtest brengt de arts een kleine hoeveelheid van het allergeen (in dit geval een noteneiwit) aan op de huid van de patiënt. Als de persoon allergisch is, zal zich binnen 20 minuten een reactie in de vorm van roodheid of zwelling op de testplaats vertonen.
• Bloedtest: Een bloedtest, ook bekend als de IgE-test, meet de hoeveelheid immunoglobuline E (IgE)-antilichamen tegen noteneiwitten in het bloed van de betrokken persoon. Een hoger IgE-niveau kan wijzen op een allergie.
• Provocatietest: Bij deze test, die onder strikte medische supervisie wordt uitgevoerd, krijgt de betrokken persoon kleine hoeveelheden van het vermoede allergeen (in dit geval noten of pinda’s) te eten. De hoeveelheid wordt geleidelijk verhoogd om te zien of er een reactie optreedt.

Bron: Mayo Clinic, 2023

Hoe wordt een noten- en pinda-allergie behandeld?

De therapie bij een noten- of pinda-allergie richt zich vooral op het beheersen van symptomen en het voorkomen van ernstige allergische reacties. Er zijn twee hoofdstrategieën voor de therapie: algemene maatregelen om allergenen te vermijden en het gebruik van medicijnen voor noodgevallen.

Algemene maatregelen

De meest effectieve manier om allergische reacties op noten en pinda’s te voorkomen, is door deze voedingsmiddelen helemaal uit je dieet te halen. Dit kan echter ingewikkeld zijn omdat noten en pinda’s in veel verwerkte voedingsmiddelen kunnen zitten. Hier zijn een paar maatregelen die kunnen helpen:

• Voedingsveranderingen: Een dieet zonder noten is de belangrijkste strategie bij de behandeling van notenallergieën. Dit betekent dat je alle voedingsmiddelen die noten of pinda’s bevatten, moet vermijden.
• Etiketten lezen: Het is belangrijk om de etiketten van alle verwerkte voedingsmiddelen zorgvuldig te lezen, omdat noten en pinda’s vaak in voedingsmiddelen zitten waar je het niet verwacht. Ze kunnen in saladedressings, broodsmeersels, gebak, mueslirepen en veel andere producten zitten.
• Alternatieven kennen: Voor mensen met een notenallergie zijn er veel voedingsmiddelen die belangrijke alternatieven kunnen zijn en rijk zijn aan vitaminen, vetten, mineralen en antioxidanten. Zaden, zoals zonnebloem- of pompoenpitten, zijn rijk aan waardevolle voedingsstoffen en onverzadigde vetzuren zoals omega-3-vetzuren. Peulvruchten, zoals linzen en kikkererwten, zijn ook voedzaam en bieden gezonde vetten en eiwitten. Volkorenproducten, quinoa en amarant leveren ook belangrijke voedingsstoffen en antioxidanten. Fruit en groenten, vooral donkergroene bladgroenten en bessen, zijn ook rijk aan vitaminen en antioxidanten. Houd er echter rekening mee dat ook bij deze voedingsmiddelen kruisreacties kunnen optreden en je daarom extra voorzichtig moet zijn en de reactie van je lichaam goed moet observeren.
• Communicatie: Het is belangrijk om familie, vrienden, collega’s en de school- of werkomgeving te informeren over je allergie om kruisbesmetting te voorkomen.

Bron: Wilson, 2019

Medicamenteuze therapie en noodset

Als ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch een allergische reactie optreedt, is het belangrijk om snel te kunnen handelen. Een noodset is een essentieel onderdeel van de therapie bij noten- en pinda-allergieën.

De noodset moet gedetailleerde instructies bevatten voor het omgaan met een allergische reactie, inclusief wanneer en hoe medicijnen moeten worden ingenomen en wanneer een ambulance moet worden gebeld. Het moet altijd binnen handbereik zijn en kan de volgende medicijnen bevatten:

• Adrenaline-auto-injector: Dit medicijn, ook bekend als Epipen, wordt gebruikt om ernstige allergische reacties te behandelen. Het kan snel worden geïnjecteerd en werkt door de symptomen van een ernstige allergische reactie te onderdrukken.
• Antihistaminica: Deze medicijnen kunnen helpen de symptomen van een allergische reactie te verlichten. Ze werken door het effect van histamine te blokkeren.
• Corticosteroïden: Deze medicijnen kunnen helpen ontstekingen te verminderen die kunnen optreden bij een allergische reactie. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met andere medicijnen.

Bron: Cleveland Clinic, 2019

Daarnaast bestaat de mogelijkheid van toepassing van orale immunotherapie bij noten- en pinda-allergieën. Dit is een behandeling waarbij kleine, maar toenemende hoeveelheden van het allergie-veroorzakende voedsel worden toegediend om het immuunsysteem aan deze te wennen. Het doel van deze therapie is om de ernst van allergische reacties op blootstelling aan noten te verminderen en uiteindelijk tolerantie voor noten te bereiken. Orale immunotherapie is niet voor iedereen geschikt en moet alleen onder strikte medische supervisie worden uitgevoerd, aangezien het bij sommige personen ernstige allergische reacties kan veroorzaken (Sheikh, 2012).

Samenvatting

Een noten- en pinda-allergie is een veelvoorkomende voedselallergie die bij mensen van alle leeftijden kan voorkomen, hoewel het vaker voorkomt bij kinderen. Het treedt op wanneer het immuunsysteem van je lichaam bepaalde eiwitten in noten en pinda’s als een bedreiging ziet en een allergische reactie uitlokt. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en in ernstige gevallen levensbedreigend zijn. De belangrijkste behandeling bestaat uit het vermijden van noten en pinda’s en het gebruik van medicijnen en een noodset bij een allergische reactie.

Bronnen

Bjarnadottir, A. (2019, November 20). Are Nuts Fruits? Healthline. Retrieved August 6, 2023, from https://www.healthline.com/nutrition/are-nuts-fruits

Liebermann, J. A., & et al. (2020). The global burden of illness of peanut allergy: A comprehensive literature review. Wiley, 76(5), 1367-1384. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/all.14666

Oral immunotherapy for the treatment of peanut allergy: systematic review of six case series studies. (n.d.). NCBI. Retrieved August 6, 2023, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6548306/

Peanut Allergy – StatPearls. (n.d.). NCBI. Retrieved August 4, 2023, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538526/

Peanut allergy – Symptoms and causes. (2022, March 5). Mayo Clinic. Retrieved August 4, 2023, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/peanut-allergy/symptoms-causes/syc-20376175

Peanut allergy – Symptoms and causes. (2022, March 5). Mayo Clinic. Retrieved August 4, 2023, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/peanut-allergy/symptoms-causes/syc-20376175?p=1

Peanut Allergy: Symptoms, Tests & Treatment. (2021, April 19). Cleveland Clinic. Retrieved August 6, 2023, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21511-peanut-allergy

Wilson, D. R., & Dresden, D. (2019, November 18). Nut allergy: Symptoms, types, causes, and treatments. Medical News Today. Retrieved August 4, 2023, from https://www.medicalnewstoday.com/articles/327033

).