Latex, een natuurlijk materiaal dat in een verscheidenheid van producten wordt gebruikt, kan bij sommige mensen allergische reacties veroorzaken. Als u ooit een ballon hebt aangeraakt, medische handschoenen of een condoom hebt gedragen, bent u waarschijnlijk in contact gekomen met latex. Maar wat gebeurt er als het lichaam er negatief op reageert? Lees verder als u alles over latexallergie wilt weten.

Inhoudsopgave

• Wat is latex?
• Welke producten bevatten latex?
• Wat is een latexallergie?
• Wat zijn de risicofactoren voor een latexallergie?
• Zijn er kruisallergieën bij een latexallergie?
• Wat zijn de symptomen van een latexallergie?
• Hoe wordt een latexallergie gediagnosticeerd?
• Wat kun je doen bij een latexallergie?
• Samenvatting

Wat is latex?

Latex is een natuurlijk, melkachtig sap dat voornamelijk wordt verkregen uit de rubberboom (Hevea brasiliensis). Dit sap bestaat uit water, suiker en eiwitten en dient als afweermiddel van de boom tegen plagen. Door verschillende industriële processen wordt dit sap verwerkt tot een elastische massa die we kennen als rubber of latex. Door zijn unieke eigenschappen – elasticiteit, flexibiliteit en waterbestendigheid – is latex in veel sectoren, van de geneeskunde tot het huishouden, een gewilde grondstof (Britannica, 2023).

Welke producten bevatten latex?

Een verscheidenheid aan producten bevat latex, waaronder:

• Medische handschoenen
• Ballonnen
• Condooms
• Verbanden
• Fopspenen
• Elastiekjes
• Schoenzolen

Bron: Nguyen & Kohli, 2022

Wat is een latexallergie?

Een latexallergie treedt op wanneer het immuunsysteem van het lichaam overgevoelig reageert op bepaalde eiwitten in natuurlijke latex. Er zijn verschillende soorten reacties op latexproducten:

• Onmiddellijke reactie (Type I): Dit is een echte allergische reactie waarbij het immuunsysteem specifieke antilichamen, zogenaamde immunoglobuline E (IgE), tegen de latexeiwitten aanmaakt. Het treedt binnen enkele minuten na contact met latex op. Bij herhaald contact met latex geven speciale cellen verschillende chemicaliën vrij, waaronder histamine, dat typische allergische symptomen veroorzaakt.
• Allergische contactdermatitis (Type IV): Deze reactie is een vertraagde reactie die meestal 48-72 uur na contact met het allergeen optreedt. Ze manifesteren zich vaak als eczemateuze huiduitslag op de contactplaats. Dit type allergie is minder gevaarlijk dan Type 1, maar kan nog steeds zeer onaangenaam zijn en tot huidproblemen leiden.

Bronnen: Nucera et al., 2020; NHS, 2023

Voor de getroffenen kan een latexallergie aanzienlijke gevolgen hebben voor hun dagelijks leven. Het vereist constante waakzaamheid om contact met potentiële latexbronnen te vermijden, vooral in ziekenhuizen, tandartspraktijken of bij het gebruik van dagelijkse producten die latex kunnen bevatten. Onbehandeld kunnen allergische reacties op latex leiden tot ernstige gezondheidscomplicaties, vooral als de reactie anafylactisch is.

Wat zijn de risicofactoren voor een latexallergie?

Iedereen kan een latexallergie ontwikkelen, maar sommige personen lopen een groter risico. De risicofactoren voor een latexallergie omvatten:

• Frequente contact met latex: Als iemand vaak in contact komt met latex, kan dit ertoe leiden dat het lichaam overreageert en een allergische reactie ontwikkelt. Mensen die regelmatig latexhandschoenen dragen, zoals medisch personeel, tandartsen of schoonheidsspecialisten, hebben een verhoogd risico.
• Veelvuldige chirurgische ingrepen: Zowel kinderen als volwassenen die meerdere keren zijn geopereerd, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van een latexallergie, omdat ze door talrijke medische ingrepen en operaties zijn blootgesteld aan latexbevattende medische producten, zoals katheters of handschoenen.
• Aanwezigheid van andere allergieën: Mensen met andere allergieën, zoals allergische rhinitis, hebben vaak ook een latexallergie. Er is ook een verband tussen latexallergieën en voedselallergieën.

Bron: Cleveland Clinic, 2020

Zijn er kruisallergieën bij een latexallergie?

Veel mensen met een natuurlijke latexallergie tonen ook gevoeligheid voor bepaalde vruchten. Dit fenomeen werd het “latex-fruit syndroom” genoemd nadat werd waargenomen dat een verrassend hoog aantal latexallergische personen ook op vruchten reageerde. Ongeveer 40% van de mensen met een latexallergie heeft het latex-fruit syndroom, dat wordt veroorzaakt door kruisreactiviteit met voedselallergieën. Deze kruisreacties kunnen vooral optreden bij:

• Bananen
• Kiwi
• Avocado
• Kastanjes

De oorzaak van deze kruisreactie ligt in het feit dat deze voedingsmiddelen eiwitten bevatten die lijken op de latexeiwitten. Naast deze vruchten zijn ook kruisreactiviteiten met andere voedingsmiddelen zoals cassave, kerriekruid, aardappel, tomaat en paprika beschreven (Parisi et al., 2021).

Wat zijn de symptomen van een latexallergie?

De symptomen van een latexallergie kunnen variëren afhankelijk van de ernst:

Lichte reacties:

• Jeuk of roodheid op de contactplek
• Niezen of een loopneus
• Irritatie van de ogen

Matige reacties:

• Uitslag of netelroos (urticaria) over grotere lichaamsgebieden
• Hoesten, piepen of ademhalingsproblemen
• Jeukende, rode of tranende ogen

Ernstige reacties (anafylaxie):

• Kortademigheid of piepen
• Zwellingen van gezicht, mond of keel
• Versnelde hartslag
• Verwarring of duizeligheid
• Misselijkheid of braken
• Bewusteloosheid

Bij tekenen van een ernstige allergische reactie moet onmiddellijk de hulpdienst worden gebeld (Mayo Clinic, 2022).

Hoe wordt een latexallergie gediagnosticeerd?

Een latexallergie wordt herkend en bevestigd door verschillende diagnostische methoden:

• Anamnese: De eerste stap is dat de arts vraagt naar symptomen die optreden na contact met latexproducten. Hierbij wordt ook de ziektegeschiedenis nagegaan om andere mogelijke oorzaken van de symptomen uit te sluiten.
• Huidtest (priktest): Hierbij wordt een kleine druppel latexextract op de huid aangebracht en vervolgens de plek met een naald geprikt. Als de huid op die plek rood wordt en zwelt, kan dit wijzen op een allergie.
• Bloedtest: Met deze test wordt in het bloed gezocht naar specifieke antilichamen tegen latex. Een positieve bevinding duidt op een sensibilisering voor latex.
• Provocatietest: Bij deze test wordt de betrokkene onder gecontroleerde omstandigheden blootgesteld aan latex om te zien of een reactie optreedt. Deze test wordt alleen uitgevoerd als de andere tests niet duidelijk waren, en moet altijd onder medisch toezicht plaatsvinden (Nguyen & Kohli, 2022)

Het is belangrijk op te merken dat bij een vermoede latexallergie altijd een specialist, meestal een allergoloog, moet worden geraadpleegd. Hij kan een nauwkeurige diagnose stellen en geschikte aanbevelingen doen voor het vermijden en behandelen.

Heeft je symptomen zoals jeuk, huidroodheid, zwellingen of ademhalingsproblemen opgemerkt na contact met latexbevattende producten?

Dit kan wijzen op een latexallergie. De uitgebreide allergietest van Homed-IQ is ontworpen om een breed scala aan allergenen te identificeren, inclusief latex en verschillende vruchten. Deze test kunt je gemakkelijk thuis uitvoeren. Nadat je een kleine bloedmonster hebt genomen en naar het gecertificeerde laboratorium van Homed-IQ hebt gestuurd, worden je monsters getest op reacties tegen verschillende allergenen. Opvallende testresultaten kun je dan met je arts bespreken.

Wat kun je doen bij een latexallergie?

Algemene gedragsregels

• Vermijd contact met latexproducten: Dit betekent producten herkennen die latex bevatten en alternatieve producten gebruiken.
• Informeer medisch personeel en tandartsen over je latexallergie vóór enige ingrepen of behandelingen.
• Draag een medische waarschuwingsarmband of kaart bij je waarop je allergie is vermeld.

Bron: Mayo Clinic, 2022

Zoek naar alternatieven

• Voor anticonceptie zijn er latexvrije condooms beschikbaar die gemaakt zijn van polyurethaan of andere materialen. Deze bieden vergelijkbare bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen zoals onder andere HIV, herpes, gonorroe, chlamydia en syfilis. Het is essentieel om geïnformeerd te zijn over alternatieven, aangezien condooms een cruciale rol spelen bij de bescherming tegen seksueel overdraagbare ziekten.
• Informeer jezelf en je partner over je allergie en bespreek geschikte alternatieven voor veilige seks.
• Controleer altijd de ingrediënten van glijmiddelen en andere intieme producten op latexcomponenten.

Bron: Cleveland Clinic, 2020

Maak je je zorgen over je seksuele gezondheid?
Met de SOA Test Basic-4 van Homed-IQ kun je je eenvoudig en comfortabel vanuit huis testen op vier veelvoorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen – chlamydia, gonorroe, mycoplasma genitalium en trichomonas. De test biedt een snelle en discrete manier om duidelijkheid te krijgen over je gezondheidstoestand en stelt je in staat om indien nodig tijdig passende maatregelen te nemen.

Noodset voor het geval van een reactie

• Een noodset voor mensen met een bekende latexallergie zou bepaalde medicijnen moeten bevatten, inclusief epinefrine (adrenaline), dat via een auto-injector (bijv. EpiPen) kan worden toegediend bij ernstige allergische reacties om levensbedreigende symptomen te bestrijden.
• Antihistaminica kunnen helpen mildere allergische symptomen te behandelen, terwijl corticosteroïden de ontstekingsreactie van het lichaam kunnen verminderen.

Het is cruciaal altijd de vervaldatums van de medicijnen te controleren en door een arts getraind te worden in het correct gebruik van de auto-injector. Daarnaast is het belangrijk dat familieleden en naaste vrienden ook vertrouwd worden gemaakt met het juiste gebruik en de stappen in een noodsituatie (NHS, 2023).

Samenvatting

Latexallergieën, hoewel niet extreem vaak voorkomend, kunnen ernstige gezondheidscomplicaties veroorzaken voor degenen die erdoor getroffen zijn. Het is belangrijk om de symptomen te herkennen, zich bewust te zijn van het risico op kruisreacties en maatregelen te nemen om blootstelling aan triggers te vermijden. Met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen kunnen mensen met een latexallergie een normaal en gezond leven leiden.

Bronnen

4 Non-Latex Condoms to Avoid Latex Allergies – Cleveland Clinic. (2020, October 15). Cleveland Clinic Health Essentials. Retrieved August 8, 2023, from https://health.clevelandclinic.org/have-a-latex-allergy-4-safe-condom-types-for-you/

Latex Allergy: Current Status and Future Perspectives. (2020, September 28). NCBI. Retrieved August 8, 2023, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7532063/

Latex allergy – information for patients | CUH. (n.d.). Cambridge University Hospitals. Retrieved August 8, 2023, from https://www.cuh.nhs.uk/patient-information/information-for-patients-with-latex-allergy/

Latex Allergy – StatPearls. (2022, July 11). NCBI. Retrieved August 8, 2023, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545164/

Latex allergy – Symptoms and causes. (2022, October 21). Mayo Clinic. Retrieved August 8, 2023, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/latex-allergy/symptoms-causes/syc-20374287

Latex Allergy: What It Is, Symptoms, Prevention. (2020, October 26). Cleveland Clinic. Retrieved August 8, 2023, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8623-latex-allergy

Latex | Definition, Types, & Facts. (n.d.). Britannica. Retrieved August 8, 2023, from https://www.britannica.com/science/latex-chemical-compound

Parisi, C. A.S., & et al. (2021). Update on latex allergy: New insights into an old problem. World Allergy Organization Journal, 14(8). https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1939455121000636