Candidiasis, een infectie met de gist Candida, veroorzaakt vaak symptomen zoals vermoeidheid, spijsverteringsproblemen en huidirritaties. Een gerichte voeding kan helpen om deze klachten te verminderen en de groei van de gist in te dammen. Het zogenaamde Candidiasis-dieet richt zich op het vermijden van voedingsmiddelen die de groei van Candida bevorderen en het kiezen van voedingsmiddelen die de darmgezondheid ondersteunen. In dit artikel wordt uitgelegd wat een Candidiasis-infectie is, welke symptomen kunnen optreden en welke risicofactoren een infectie kunnen bevorderen. Ook worden geschikte en te vermijden voedingsmiddelen besproken.

Inhoudsopgave

• Wat is Candidiasis?
• Hoe vaak komt Candidiasis voor?
• Symptomen van een Candidiasis-infectie
• Risicofactoren van een Candidiasis-infectie
• Is Candidiasis besmettelijk?
• Is Candidiasis een SOA?
• Voeding en Candidiasis
• FLOP-Voedingsmiddelen bij Candidiasis
• TOP-Voedingsmiddelen bij Candidiasis
• Samenvatting

Wat is Candidiasis?

De Candida-groep omvat meer dan 150 soorten, waarvan er ongeveer 20 infecties bij mensen kunnen veroorzaken. Candida albicans is de meest voorkomende veroorzaker van een Candidiasis en is verantwoordelijk voor de belangrijkste schimmelinfectie bij volwassenen en kinderen. Een Candidiasis ontstaat wanneer deze gist, die van nature in kleine hoeveelheden op de huid, in de vagina of in de mond voorkomt, zich overmatig vermenigvuldigt. Je kunt het evenwicht tussen gezonde bacteriën en gist zien als een weegschaal: zolang dit evenwicht stabiel is, voorkomen de gezonde bacteriën een overmatige groei van de gist. Factoren zoals stress, een onevenwichtig dieet, een verzwakt immuunsysteem of chronische ziekten kunnen dit evenwicht echter verstoren. Wanneer het evenwicht verstoord raakt, groeit de gist ten koste van de gezonde bacteriën, wat kan leiden tot de ontwikkeling van een Candidiasis-infectie (Macias-Paz, I. U. et al, 2023; Cleveland Clinic, 2022).

Hoe vaak komt Candidiasis voor?

Candidiasis is een veelvoorkomende infectie die ongeveer 75% van alle vrouwen minstens één keer in hun leven treft in de vorm van een vaginale schimmelinfectie. Ook orale candidiasis en huidinfecties door Candida komen vaak voor, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem (Cleveland Clinic, 2022).

Symptomen van een Candidiasis-infectie

De symptomen verschillen afhankelijk van de locatie van de infectie. Typische symptomen van een Candidiasis-infectie zijn echter:

• Vaginaal: Jeuk, roodheid, witte afscheiding, branderig gevoel.
• Oral (mond): Witte aanslag, plekken of wondjes in de mond, pijn, roodheid.
• Huid: Roodheid, uitslag, schilfering, zwelling, ontsteking.
• Systemisch (bij verzwakt immuunsysteem): Koorts, koude rillingen.

Bron: Cleveland Clinic, 2022

Risicofactoren van een Candidiasis-infectie

Er zijn verschillende risicofactoren voor een Candidiasis-infectie, waaronder:

• Gebruik van antibiotica, steroïden, orale anticonceptiemiddelen, medicijnen die een droge mond veroorzaken, of medicijnen die gezonde bacteriën doden.
• Ongecontroleerde diabetes, hiv, kanker.
• Verzwakt immuunsysteem.
• Hormonale veranderingen (zwangerschap).
• Een dieet met veel geraffineerde koolhydraten, suiker of gist.
• Hoog alcoholgebruik.
• Roken.
• Verhoogde stressniveaus.
• Weinig lichaamsbeweging.

Bronnen: Cleveland Clinic, 2022, Jawhara S., 2023.

Een verandering in je levensstijl kan helpen om deze risicofactoren te verminderen.

Is Candidiasis besmettelijk?

Candidiasis-infecties, vooral door Candida albicans, kunnen onder bepaalde omstandigheden besmettelijk zijn. De overdracht gebeurt vaak door direct contact van huid of slijmvliezen (bijvoorbeeld bij vaginale candidiasis). Dit betekent dat de schimmel seksueel overdraagbaar kan zijn. Meestal is overdracht echter alleen mogelijk wanneer het immuunsysteem van de ontvanger verzwakt is (Schwarz, R., n.d.).

Is Candidiasis een SOA?

Candidiasis is geen klassieke seksueel overdraagbare aandoening, maar een gistinfectie die optreedt wanneer het natuurlijke evenwicht van gisten in de vagina verstoord raakt. Bij vrouwen treft Candidiasis voornamelijk de vagina, maar kan ook de buitenste schaamlippen en omliggende weefsels aantasten. Bij mannen kan Candidiasis de penis infecteren, vooral de eikel, en soms ook de voorhuid en omliggende huid. Het verschil zit vooral in het feit dat de infectie bij vrouwen vaker in de vaginale flora voorkomt, terwijl het bij mannen meestal aan de buitenkant van de huid van de penis zichtbaar is (Soa Aids Nederland, 2023).

Wil je je gezondheid controleren?
Regelmatige testen op seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) zijn belangrijk om je eigen gezondheid en die van je partner te beschermen. Infecties zoals chlamydia en gonorroe verlopen vaak zonder symptomen en blijven daardoor lange tijd onopgemerkt. Dit kan tot ernstige complicaties leiden die met een vroege diagnose voorkomen kunnen worden. Homed-IQ biedt verschillende testopties aan: met de chlamydia- en gonorroe-test kun je gericht testen op de meest voorkomende bacteriële infecties. De SOA-test Plus vult deze testen aan met extra onderzoeken en geeft zo een nog vollediger beeld van je gezondheid. Daarnaast biedt Homed-IQ een microbiometest aan, die een gedetailleerde analyse van de darmgezondheid geeft en belangrijke inzichten kan geven over je algemene welzijn. Alle tests kunnen eenvoudig, veilig en anoniem thuis worden uitgevoerd.

Voeding en Candidiasis

Het concept van het Candidiasis-dieet is gericht op het beheersen van Candida-overgroei door af te zien van suikerrijke en bewerkte voedingsmiddelen, terwijl tegelijkertijd de spijsvertering, ontstekingsremming en darmgezondheid worden bevorderd. Veel mensen geven aan dat ze zich energieker voelen en een beter welzijn ervaren na een aanpassing van hun voedingspatroon. Er is echter slechts beperkt bewijs dat een dieet alleen een sterke overgroei van gist effectief kan beïnvloeden. Voor de behandeling van een gistinfectie worden vaak antischimmelmiddelen gebruikt, afhankelijk van de aangetaste plaats op het lichaam (Mayo Clinic, 2022).

Bron: Eigen illustratie, ontleend aan Van Ende, M. et al., 2019; Jawhara S., 2023.

FLOP-Voedingsmiddelen bij Candidiasis

De volgende voedingsmiddelen moeten worden vermeden om Candida-overgroei te voorkomen en de darmgezondheid te ondersteunen:

• Suikerrijke voedingsmiddelen: Candida voedt zich met suiker, en een suikerrijk dieet bevordert de groei van Candida, wat het risico op een Candidiasis-infectie vergroot.
• Verwerkte en vetrijke voedingsmiddelen: Deze verstoren het evenwicht van de darmflora en bevorderen ontstekingsprocessen. Een verstoord microbioom en een verzwakt immuunsysteem creëren een omgeving waarin Candida gemakkelijker kan groeien.
• Dierlijke eiwitten en BCFAs: Verhoogde fermentatie van dierlijke eiwitten en de vorming van vertakte keten vetzuren (BCFAs) kunnen het microbioom verder uit balans brengen, wat het groei van Candida bevordert.

Bronnen: Van Ende, M. et al., 2019; Jawhara S., 2023

TOP-Voedingsmiddelen bij Candidiasis

Deze voedingsmiddelen kunnen bijdragen aan het herstel van het evenwicht in het lichaam:

• Kaneel: Heeft antimicrobiële eigenschappen en blijkt effectief tegen Candida en andere schimmelsoorten. Kaneelaldehyde en eugenol, de belangrijkste componenten van kaneel, kunnen schimmelmembranen beschadigen.
• Kokosolie: Bevat monolaurine, dat de aanhechting van Candida en de vorming van biofilms remt. Het vermindert ook de vetzuuropname van Candida en beïnvloedt zo de groei.
• Gember: Bevat 6-gingerol en 6-shogaol, die de hyfen- en biofilmvorming van Candida onderdrukken. Vooral effectief in combinatie met het antischimmelmiddel fluconazol.
• Olijfolie: Het hoofdbestanddeel oliezuur heeft antimycotische eigenschappen tegen Candida en ondersteunt de darmgezondheid.
• Gefermenteerde groenten: Bevatten onder andere probiotische bacteriën zoals Lactobacillus, die Candida remmen en het immuunsysteem versterken.
• Appelazijn: Bevordert de immuunrespons en kan de groei van Candida remmen.
• Yoghurt: Yoghurt met probiotica kan de aanwezigheid van Candida bij vrouwen verminderen en is een goede bron van calcium en nuttige bacteriën.

Bron: Jawhara S., 2023.

Samenvatting

Candidiasis is een infectie met de gist Candida, die vaginaal, oraal, op de huid en systemisch kan voorkomen. Een specifiek dieet, het zogenaamde “Candidiasis-dieet,” kan helpen om de groei van de schimmel te beheersen en de symptomen te verlichten. Het dieet raadt aan om voedingsmiddelen te vermijden die Candida bevorderen (zoals suiker en bewerkte voedingsmiddelen) en juist voedingsmiddelen te kiezen die de darmgezondheid ondersteunen (zoals kaneel, kokosolie, gember en gefermenteerde groenten).

Bronnen

Cleveland Clinic. (2022). Candidiasis. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/23198-candidiasis#symptoms-and-causes

Jawhara S. (2023). Healthy Diet and Lifestyle Improve the Gut Microbiota and Help Combat Fungal Infection. Microorganisms, 11(6), 1556. https://doi.org/10.3390/microorganisms11061556

Macias-Paz, I. U., Pérez-Hernández, S., Tavera-Tapia, A., Luna-Arias, J. P., Guerra-Cárdenas, J. E., & Reyna-Beltrán, E. (2023). Candida albicans the main opportunistic pathogenic fungus in humans. Revista Argentina de Microbiologia, 55(2), 189-198.

Mayo Clinic. (2022). Candida cleanse diet: What does it treat? Mayo Clinic. Retrieved October 29, 2024, from https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/consumer-health/expert-answers/candida-cleanse/faq-20058174

Schwarz, R. (n.d.). Scheidenpilz Ansteckungsrisiko und Übertragung
. KadeFemina. Retrieved November 3, 2024, from https://www.kadefemina.de/gesundheit/scheidenpilz/ursachen-scheidenpilz/ansteckung/

Soa Aids Nederland. (2023, October 17). All STIs in the Netherlands. Soa Aids Nederland. Retrieved October 29, 2024, from https://www.soaaids.nl/en/all-stisVan Ende, M., Wijnants, S., & Van Dijck, P. (2019). Sugar Sensing and Signaling in Candida albicans and Candida glabrata. Frontiers in microbiology, 10, 99. https://doi.org/10.3389/fmicb.2019.00099