Je hartgezondheid verwijst naar de conditie en werking van je hart en bloedvaten. Een gezond hart voorziet het lichaam optimaal van zuurstof en voedingsstoffen. Problemen op dit gebied kunnen leiden tot ernstige ziektes die het dagelijks leven aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Hart- en vaatziektes kunnen zelfs levensbedreigend zijn en behoren wereldwijd tot de meest voorkomende doodsoorzaken (WHO, 2024). Dit kan deels komen doordat de eerste tekenen lang onopgemerkt blijven, omdat symptomen vaak pas verschijnen bij acute gebeurtenissen zoals hartaanvallen of bij vergevorderde ziekte. Regelmatige controles van je hartgezondheid zijn daarom belangrijk om risicofactoren of bestaande ziektes vroegtijdig te herkennen. Met de hart- en vaatziekten test van Homed-IQ kun je essentiële markers van het risico op hartaandoeningen gemakkelijk thuis testen.

Inhoudsopgave

• Wat zijn de functies van het hart?
• Veelvoorkomende hartaandoeningen en hun impact op het leven
• Typische tekenen van hartproblemen
• Tips voor het verbeteren van je hartgezondheid
• Samenvatting

Wat zijn de functies van het hart?

Het hart werkt als een pomp die het hele lichaam voorziet van bloed, zuurstof en voedingsstoffen. Het trekt ritmisch samen om zuurstofarm bloed naar de longen te sturen, waar het wordt verrijkt met zuurstof, en verdeelt het vervolgens door het hele lichaam. Het reguleert ook de bloeddruk om ervoor te zorgen dat organen en weefsels continu optimaal worden voorzien. Ons hart is als een “motor” onmisbaar voor de levensonderhoud van ons lichaam (Cleveland Clinic, 2024).

Belangrijkste risicomarkers voor hartgezondheid

Belangrijke markers voor het beoordelen van je hartgezondheid zijn medische waarden zoals troponine, die op hartspierschade kunnen wijzen, en indicatoren die bepaalde risicofactoren aangeven. Deze omvatten:

• Bloeddruk: Aanhoudend hoge bloeddruk kan het hart en de bloedvaten zwaar belasten, wat het risico op hartaandoeningen vergroot.
• Cholesterol: Vooral LDL-cholesterol, bekend als “slechte” cholesterol, kan leiden tot plaquevorming in de slagaders en het risico op hartaandoeningen vergroten. HDL-cholesterol, het “goede” cholesterol, helpt overtollig cholesterol uit de slagaders te verwijderen en beschermt daarmee tegen hartaandoeningen.
• Bloedsuiker: Blijvend hoge bloedsuikerwaarden, zoals vaak gezien bij prediabetes en diabetes, kunnen de bloedvaten beschadigen, waardoor de druk op het hart toeneemt en het risico op hart- en vaatziektes toeneemt.
• Ontstekingsmarkers: C-reactief proteïne (CRP) is een ontstekingsmarker waarvan de waarden in het lichaam stijgen bij ontstekingsreacties. Ontstekingen kunnen de binnenwanden van bloedvaten beschadigen, wat bijdraagt aan de vorming van gevaarlijke plaques en het risico op hart- en vaatziekten, zoals atherosclerose, vergroot.

Bron: Mayo Clinic, 2023

Veelvoorkomende hartaandoeningen en hun impact op het leven

Deze ziekten vormen een aanzienlijk gezondheidsrisico en onderstrepen het belang van een gezond hart. Ze kunnen niet alleen je levenskwaliteit aanzienlijk beïnvloeden, maar ook tot levensbedreigende situaties leiden. Proactieve monitoring van je hartgezondheid en regelmatige medische controles zijn daarom essentieel om het risico op deze ziekten te minimaliseren.

Wil je zelf een overzicht krijgen?

Als je zelf een overzicht van je hartrisico wilt krijgen, bieden de tests van Homed-IQ een goede manier om belangrijke hartgezondheidsmarkers eenvoudig vanuit huis te controleren. Met de bloedsuikertest krijg je informatie over je bloedsuikerspiegel van de afgelopen drie maanden, en de cholesterintest meet de LDL-, HDL- en totale cholesterolwaarden, evenals triglyceriden, wat inzicht geeft in mogelijke risico’s voor hart- en vaatziekten. De hart- en vaatziekten test levert een gedetailleerde analyse van verschillende markers die essentieel zijn voor de beoordeling van de hartgezondheid.

Typische tekenen van hartproblemen

Hartproblemen kunnen zich op verschillende manieren uiten en de symptomen zijn vaak sluipend en gevarieerd. Ze verschillen tussen mannen en vrouwen: mannen hebben vaker last van typische pijn op de borst, terwijl vrouwen vaak atypische symptomen hebben, zoals vermoeidheid, rugpijn of misselijkheid. Wil je meer weten over de verschillen in symptomen bij hartproblemen, bekijk dan onze informatieve blogs: symptomen van hartziekten bij mannen en symptomen van hartziekten bij vrouwen.

Bron: Heartfoundation, 2022

Tips voor het verbeteren van je hartgezondheid

Je levensstijl heeft een grote invloed op je hartgezondheid, en veel aspecten hiervan kun je bewust aanpassen. Deze veranderingen zijn vaak gewoontes die zich in de loop van de tijd hebben gevormd, waardoor ze lastig te veranderen zijn. Hieronder staan de belangrijkste tips om je hartgezondheid te verbeteren. Begin klein en probeer niet alle aanbevelingen in één keer op te volgen.

Voeding

Een gezond dieet omvat een verscheidenheid aan vers fruit en verse groenten die rijk zijn aan essentiële vitaminen, mineralen en antioxidanten (zoals vitamine C, kalium en bètacaroteen) om ontstekingen te verminderen en je hartgezondheid te bevorderen. Belangrijk fruit en groenten zijn bijvoorbeeld bessen, citrusvruchten, paprika’s en bladgroenten. Zet volkorenproducten (zoals haver, volkoren, bruine rijst, quinoa) en peulvruchten (zoals zwarte bonen, linzen en kikkererwten) ook op je menu, omdat ze vezels leveren die het cholesterolgehalte kunnen verlagen. Vette vis, zoals zalm, makreel en sardines, is dankzij de hoge concentratie omega-3-vetzuren ook goed voor het hart. Vermijd verzadigde vetten en transvetten die in bewerkte voedingsmiddelen en fastfood zitten, omdat die het risico op hartziekten verhogen (Mayo Clinic, 2024).

Beweging

Lichaamsbeweging versterkt de hartspier, verbetert de doorbloeding en helpt bij het controleren van gewicht, bloeddruk en cholesterolgehalte. Matige lichaamsbeweging, zoals stevig wandelen, zwemmen of fietsen, kan het hart al aanzienlijk ten goede komen. Matige lichaamsbeweging, zoals stevig wandelen, zwemmen of fietsen, kan het hart al aanzienlijk ten goede komen. Zelfs lichte lichaamsbeweging kan je hartgezondheid verbeteren als intensievere activiteit niet mogelijk is. Begin altijd langzaam en vraag medisch advies (Heart Foundation, 2024).

Stressbeheer

Chronische stress verhoogt de bloeddruk, veroorzaakt ontstekingen en wordt in verband gebracht met een laag HDL-cholesterol, wat het risico op hart- en vaatziekten vergroot. Stressverlichtingstechnieken omvatten meditatie, yoga, ademhalingsoefeningen of persoonlijke ontspanningstechnieken die helpen stresshormonen zoals cortisol te verminderen en de bloeddruk te verlagen. Omdat stress vaak leidt tot ongezond gedrag zoals emotioneel eten, slaapgebrek en gebrek aan lichaamsbeweging, is het beheersen van stress cruciaal voor een goede hartgezondheid. Professionele hulp kan nuttig zijn als stress een probleem voor je is (American Heart Association, 2023; John Hopkins, 2024).

Alcohol en roken

Roken en alcoholgebruik kunnen een aanzienlijk risico voor je hartgezondheid vormen. Roken beschadigt niet alleen je bloedvaten, maar verhoogt ook je bloeddruk en hartslag. Bovendien bevorderen de chemicaliën in sigarettenrook de vorming van bloedstolsels. Rokers lopen minstens twee keer zoveel risico op hartaanvallen, beroertes en andere aandoeningen in vergelijking met niet-rokers. Alcohol moet slechts met mate worden geconsumeerd, omdat overmatig gebruik ook kan leiden tot een hoge bloeddruk en hartritmestoornissen, en zo het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. Stoppen of minderen met roken en alcohol kan je hartfunctie verbeteren en het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk verminderen (Heart Foundation, 2024)

Sociale contacten

Onderzoek heeft aangetoond dat hechte sociale relaties het risico op talloze gezondheidsproblemen, waaronder hartaandoeningen, kunnen verminderen. Eenzaamheid wordt daarentegen geassocieerd met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Een reden hiervoor kan zijn dat eenzaamheid wordt gekoppeld aan ongezond gedrag en psychische problemen, zoals depressie en negatieve denkpatronen. Nauwe relaties met familie en vrienden verminderen stress en hebben daarom ook een positief effect op de hartgezondheid. Onderhoud actieve sociale contacten en zoek hulp als je je eenzaam voelt (Xia & Li, 2018, CDC, 2023).

Samenvatting

Een gezond hart is essentieel om je lichaam van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien en levensbedreigende ziektes te voorkomen. Een hoge bloeddruk, verhoogd LDL-cholesterol en bloedsuiker zijn belangrijke risicofactoren die regelmatig gecontroleerd moeten worden. Gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging, en het vermijden van roken en overmatig alcoholgebruik kunnen je hartgezondheid aanzienlijk verbeteren. Regelmatige medische controles helpen bij het vroegtijdig opsporen van bestaande risico’s en bij het nemen van preventieve maatregelen.

Bronnen

About Heart Disease | cdc.gov. (n.d.). Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved December 14, 2025, from https://www.cdc.gov/heart-disease/about/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/heartdisease/about.htm

Cardiovascular diseases. (n.d.). World Health Organization (WHO). Retrieved May 8, 2024, from https://www.who.int/health-topics/cardiovascular-diseases

Chronic stress can cause heart trouble. (2020, February 4). American Heart Association. Retrieved May 10, 2024, from https://www.heart.org/en/news/2020/02/04/chronic-stress-can-cause-heart-trouble

Heart: Anatomy & Function. (n.d.). Cleveland Clinic. Retrieved May 8, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/body/21704-heart

Heart disease – Symptoms and causes. (2022, August 25). Mayo Clinic. Retrieved May 9, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-disease/symptoms-causes/syc-20353118

Heart-healthy diet: 8 steps to prevent heart disease. (n.d.). Mayo Clinic. Retrieved May 10, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-disease/in-depth/heart-healthy-diet/art-20047702

How Does Social Connectedness Affect Health? | CDC. (2023, March 30). Centers for Disease Control and Prevention. Retrieved December 14, 2024, from https://www.cdc.gov/social-connectedness/about/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/emotional-wellbeing/social-connectedness/affect-health.htm

Loneliness, Social Isolation, and Cardiovascular Health – PMC. (2018, March 20). NCBI. Retrieved May 11, 2024, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5831910/

Risk Factors for Heart Disease: Don’t Underestimate Stress. (n.d.). Johns Hopkins Medicine. Retrieved May 10, 2024, from https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/risk-factors-for-heart-disease-dont-underestimate-stress

Seven surprising symptoms of heart disease | Heart Foundation. (2022, August 9). The Heart Foundation. Retrieved May 9, 2024, from https://www.heartfoundation.org.au/blog/symptoms-of-heart-disease

Smoking and your heart | Heart Foundation. (2024, February 28). The Heart Foundation. Retrieved May 10, 2024, from https://www.heartfoundation.org.au/your-heart/smoking-and-your-heart