Wat is ferritine?

Ferritine is in je bloed aanwezig als een soort maatstaf voor de hoeveelheid ijzer dat zich in het beenmerg en in de lever bevindt. Bij te weinig ijzer spreekt je lichaam de voorraad ferritine aan. Als deze voorraad vrijwel op is, ontstaat er bloedarmoede. Een aandoening die vervelende klachten kan geven, als vermoeidheid, rusteloze benen en een bleke huid. Een tekort aan ijzer is eenvoudig te testen met een bloedarmoede thuistest van Homed-IQ.

Wat is ferritine?

Ferritine is een type eiwit, dat ijzer in je lichaam opslaat. Het eiwit zit voor een klein deel in het bloed en voor een groot deel in je beenmerg en in de lever (Sanquin). De lichaamscellen produceren meer ferritine naarmate de hoeveelheid ijzer in het lichaam toeneemt.

Waar zit ferritine in?

Ferritine is, als het om ijzer gaat, in verschillende voedingsmiddelen aanwezig. Bijvoorbeeld in vleesproducten en vis. Met betrekking tot vlees, geldt dat er meer ijzer zit in lamsvlees dan bijvoorbeeld in kip of varkensvlees. Naast dierlijke producten bevatten ook bepaalde plantaardige producten ijzer. Het gaat hierbij onder meer om spinazie, peulvruchten, noten en haver. 

IJzer is overigens te onderscheiden in heemijzer en non-heemijzer. Bij dierlijke producten is er sprake van heemijzer en non-heemijzer komt, naast in dierlijke producten, ook voor in plantaardige producten (Voedingscentrum). IJzer zet zich in de maag om in ferritine en vitamine C levert daar een belangrijke bijdrage aan. Het proces van omzetting van ijzer naar ferritine kan namelijk verstoord raken bij een gebrek aan vitamine C. Daarom is het belangrijk om ook bijvoorbeeld citrusvruchten en andere producten waar veel vitamine C in zit te eten.

• Dierlijke producten
• Plantaardige producten

Waarom is ferritine belangrijk?

Ferritine is belangrijk omdat het als eiwit een belangrijke rol speelt bij het vervoer van zuurstof door het bloed. Elk orgaan heeft zuurstof nodig om goed te werken. IJzer is wat dat betreft weer belangrijk om hemoglobine te vormen. Dit is een onderdeel van rode bloedcellen, die zorgen voor het transport van zuurstof in het lichaam.

Symptomen van een laag ferritinegehalte

Een laag ferritinegehalte, dat wijst op uitgeputte ijzervoorraden, kan leiden tot een reeks symptomen die invloed hebben op verschillende lichaamsfuncties, waaronder energieniveaus, cardiovasculaire gezondheid en algeheel welzijn. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Vermoeidheid en zwakte
• Bleke huid
• Vermoeidheid en zwakte
• Bleke huid
• Kortademigheid bij lichamelijke inspanning
• Pijn op de borst, hartkloppingen en lage bloeddruk
• Concentratieproblemen
• Hoofdpijn
• Rinkelen of zoemen in de oren
• Haaruitval
• Pijnlijke of gebarsten mondhoeken
• Broze nagels
• Pijnlijke tong
• Moeite met slikken

Welke ferritine waarde is goed?

Een goede ferritine waarde verschilt voor mannen en vrouwen (Nederlands Huisartsen Genootschap):

Mannen: 25 – 250 microgram per liter

Vrouwen: 20 – 100 microgram per liter

Dit verschil heeft onder meer te maken met een eventuele zwangerschap, menstruatie, hormonen en borstvoeding.

Kan je ferritine te hoog of te laag zijn?

Ferritine kan zowel te hoog als te laag zijn. Dit is het geval als het gehalte boven of onder de waarden uitkomt die als standaard gelden voor een gezonde ferritine waarde. 

Lage ferritinespiegels (mannen: <25 µg/l en vrouwen: <20 µg/l) kunnen wijzen op ijzertekort, spijsverteringsstoornissen met verminderde ijzeropname (malabsorptiesyndroom) of chronische bloedingen (bijvoorbeeld door een bloedende maagzweer). Praat met je arts over mogelijke complicaties.

De oorzaken van te weinig ferritine in je bloed

Er zijn verschillende oorzaken van een tekort aan ferritine in het lichaam:

• Genetisch bepaald
• Menstruatie met overmatig bloedverlies
• Langdurig lichamelijke inspanning
• Medische reden met verstoring in de opname
• Bijwerking van medicijnen
• Te weinig voedsel met ijzer

De oorzaken van te veel ferritine in je bloed

Een te hoge ferritine waarde kan veroorzaakt worden door (Sanquin):

• Medische aandoening
• Erfelijkheid
• Overgewicht
• Infectie

De gevolgen van een ferritine afwijking

Bij een tekort aan ferritine geldt dat er mogelijk bloedarmoede ontstaat, met verschillende klachten als gevolg. Bijvoorbeeld een bleke huid en vermoeidheid, versneld buiten adem raken en de drang om te bewegen door rusteloze benen. Bij een overschot treden er mogelijk andere gezondheidsproblemen op, zoals hartaandoeningen, suikerziekte of gewrichtsklachten.

Zijn er ziektes gerelateerd aan een ferritine afwijking?

Er kan bij een verhoogde hoeveelheid ferritine sprake zijn van een infectie, zoals bij een leverontsteking of bij overgewicht. In dat geval is er geen sprake van overtollig ijzer in het lichaam, maar is de ferritine waarde mogelijk wel hoger. Een auto-immuunziekte is ook te relateren aan een ferritine afwijking.

Waarom ferritine meten?

Ferritine zorgt ervoor dat ijzer in je lichaam kan worden opgeslagen. Door je ferritine waarde te meten, kom je erachter of de voorraad ijzer in je lichaam goed is. Met de Homed-IQ Bloedarmoede Test, meet je tegelijkertijd je ijzer- en hemoglobinegehaltes. Hierdoor kom je erachter of je bloedarmoede hebt of niet en waar dit door wordt veroorzaakt.

Hoe vaak moet je je ferritine waarde testen?

Er geldt geen frequentie voor hoe vaak je de waarde van ferritine moet laten testen. Dat kan op elk gewenst moment, met een Bloedarmoede Test van Homed-IQ.

Is de ferritine test van Homed-IQ betrouwbaar?

Ja, jouw testmonster wordt – net als al onze andere thuistesten – verwerkt en geanalyseerd in een gecertificeerd laboratorium. De laboratoria waar wij mee samenwerken worden ook gebruikt door ziekenhuizen, huisartsen en andere medische specialisten. 

Is deze test een alternatief voor een bloedonderzoek via de huisarts?

Een bloedonderzoek via de huisarts verloopt op precies dezelfde manier als de thuistest van Homed-IQ. Het verschil is dat je de zelftest anoniem, vanuit het gemak van je eigen huis en op een zelf gekozen tijdstip kan afnemen. 

Hoe verloopt het testproces van de ferritine test van Homed-IQ?

Onze bloedarmoede zelftest werkt erg eenvoudig. Door middel van een vingerprik neem je de test af. Vervolgens gebruik je het meegeleverde transportzakje en de retourenvelop om je sample op te sturen naar het lab. Binnen enkele dagen zijn jouw resultaten in te zien. 

Wat kan ik doen als mijn ferritine waarde niet goed is?

Een laag ferritinegehalte kan wijzen op een ijzertekort, omdat ferritine ijzer opslaat in het lichaam. Als het ferritinegehalte laag is (mannen: <25 µg/l, vrouwen: <20 µg/l), moeten de ijzerreserves worden aangevuld. Dit kan door een ijzerrijk dieet te eten (vlees en vis, aardappelen en groenten, peulvruchten en bonen, granen) of door de juiste dosis ijzersupplementen te nemen.

Bij voldoende ijzerrijke voeding kan het ook helpen om meer vitamine C te nemen. Hiermee wordt het opnameproces ondersteund. Let er op dat melk de opname van ijzer remt, net als rode wijn en koffie. 

Overigens zijn ijzersupplementen vrij verkrijgbaar bij drogisterijen. Ook hiermee kan je zorgen voor voldoende ijzer-inname en een stabiele hb-waarde van het bloed.