Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
Je nieren zijn vitale organen die dag en nacht stilletjes werken om afvalstoffen te verwijderen en je lichaam in balans te houden. Een van de belangrijkste indicatoren voor hoe goed je nieren functioneren, is je eGFR – oftewel de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid. Of je nu een chronische aandoening beheert of gewoon je gezondheid in de gaten houdt, inzicht in je eGFR kan vroegtijdige aanwijzingen geven over je niergezondheid, nog voordat er symptomen optreden. Maar wat is eGFR precies, wat betekenen verschillende waarden en hoe kun je die verbeteren?
Inhoudsopgave
- Wat is eGFR?
- Wat is een goede eGFR waarde?
- Symptomen van een te lage eGFR waarde
- eGFR testen
- Hoe kan ik de eGFR waarde verhogen?
- Samenvatting
Wat is eGFR?
eGFR staat voor geschatte glomerulaire filtratiesnelheid en geeft aan hoe goed de nieren het bloed filteren. Het wordt berekend op basis van het creatininegehalte in het bloed, een afvalproduct dat ontstaat wanneer spieren energie verbruiken. Gezonde nieren filteren continu creatinine uit het bloed en verwijderen het via de urine. Wanneer de nierfunctie afneemt, hoopt creatinine zich op in het bloed. Het eGFR-resultaat geeft een schatting van hoeveel bloed de nieren per minuut filteren en dient als een belangrijke indicator voor de nierfunctie (Australian Bureau of Statistics, 2025).
Waarom is eGFR belangrijk?
Je nieren spelen een essentiële rol bij het verwijderen van afvalstoffen uit je lichaam via de urine. Als je nierfunctie afneemt, kunnen afvalstoffen zich ophopen in je bloed, wat tot ernstige gezondheidsproblemen kan leiden. Een lage eGFR-waarde kan wijzen op nierschade of verminderde nierfunctie, wat verder onderzoek of behandeling nodig kan maken.
Het meten van de eGFR is vooral belangrijk voor mensen met risicofactoren zoals:
- Diabetes
- Hoge bloeddruk (hypertensie)
- Familiegeschiedenis van nierziekte / Biologische familiegeschiedenis van chronische nierziekte (CKD)
- Oudere leeftijd (boven de 60)
- Medicijngebruik dat de nierfunctie beïnvloedt
- Overgewicht / Obesitas (BMI > 25)
- Aangeboren aandoeningen (aanwezig bij de geboorte) die de nierfunctie beïnvloeden
- Frequente urineweginfecties (UTI’s) of urinewegblokkades
- Hartziekten, waaronder coronaire hartziekte
- Geschiedenis van niertransplantaties
Bronnen: National Kidney Foundation, n.d.; Cleveland Clinic, 2025
Wat is een goede eGFR waarde?
De filtratiesnelheid verschilt van persoon tot persoon. Deze neemt af met de leeftijd. Daarom hebben ouderen doorgaans een lagere eGFR, wat vanwege de leeftijd niet als abnormaal wordt beschouwd. Hieronder vindt u de geschatte bereiken:
| Leeftijd (jaren) | Gemiddelde eGFR (ml/min/1,73 m²) |
|---|---|
| 20–29 | 116 |
| 30–39 | 107 |
| 40–49 | 99 |
| 50–59 | 93 |
| 60–69 | 85 |
| 70+ | 75 |
Bron: National Kidney Foundation, n.d.
Wat betekent een laag eGFR?
Een te lage eGFR waarde betekent dat de nieren niet meer optimaal functioneren, zodat het bloed niet goed wordt gezuiverd. Hierdoor krijgen afvalstoffen de kans zich in het lichaam op te stapelen. Nieren die niet meer optimaal functioneren, zijn vaak niet in staat om de vochtbalans in het lichaam goed te reguleren. Bovendien kan een verminderde nierfunctie problemen met de gezondheid van de botten veroorzaken. Daarnaast kan verminderde nierfunctie botproblemen veroorzaken, omdat de nieren minder goed vitamine D aanmaken – wat botten zwakker en breekbaarder maakt. Mensen met een verlaagde eGFR hebben een hoger risico op chronische nierziekte die zich ontwikkelt tot nierfalen. Hoe eerder een nierziekte wordt ontdekt, hoe groter de kans dat de ziekte wordt vertraagd of gestopt (Albert Schweitzer ziekenhuis, n.d.).
Welke eGFR-waarde is kritisch?
De stadia van chronische nierziekte (CKD) beschrijven hoe goed uw nieren werken op basis van eGFR. Een lagere eGFR-waarde komt overeen met verschillende stadia van ernst van nierziekte:
| Stadium van chronische nierziekte (CKD) | eGFR-resultaat (ml/min/1,73 m²) | Wat het betekent |
|---|---|---|
| Fase 1 | 90 of hoger | – Lichte nierbeschadiging – Nieren functioneren normaal |
| Fase 2 | 60–89 | – Lichte nierbeschadiging – Nieren werken nog steeds goed |
| Fase 3a | 45–59 | – Milde tot matige nierschade – De nieren werken niet zo goed als ze zouden moeten |
| Fase 3b | 30–44 | – Matige tot ernstige schade – De nieren werken niet zo goed als ze zouden moeten |
| Fase 4 | 15–29 | – Ernstige nierbeschadiging – De nieren werken bijna helemaal niet meer |
| Fase 5 | Minder dan 15 | – Ernstige nierbeschadiging – Nieren werken bijna niet meer of zijn gestopt met werken (falen) |
Bron: American Kidney Fund, 2025
Symptomen van een te lage eGFR waarde
De symptomen van een te lage eGFR waarde zijn niet altijd direct merkbaar. In een mild stadium als de waarde iets verlaagd is, zijn er soms helemaal geen symptomen waarneembaar. Wanneer een lage eGFR is geëvolueerd naar matig of ernstig nierfalen, kunnen de volgende symptomen optreden:
- Vaker of minder vaak plassen dan normaal
- Jeuk
- Je moe voelen
- Zwelling in uw armen, benen of voeten
- Spierkrampen
- Misselijkheid en braken
- Verlies van eetlust
Bron: National Kidney Foundation, n.d.
eGFR testen
eGFR testen met een thuistest van Homed-IQ biedt inzicht in de filtratiesnelheid van de nieren. Deze biomarker is onderdeel van de Lever- en Nierfunctie Test. Deze thuistest bestaat uit een urinetest en een vingerprik voor bloedafname, waarna een gecertificeerd laboratorium de analyse uitvoert. Naast de eGFR waarde biedt deze test inzicht in een aantal andere waarden, zoals ALT, AST, GammaGT, Bilirubine, Albumine, Creatinine, eGFR en Alkalische Fosfatase. Hiermee biedt de test meerdere parameters om je nierfunctie en leverfunctie vast te stellen. In de beginfase van een niet optimaal functionerende nier of lever zijn er niet altijd symptomen waarneembaar, zodat een test uitkomst kan bieden.
Hoe kan ik de eGFR waarde verhogen?
Om nierfunctie te voorkomen of te vertragen en eGFR te verhogen, kunnen de volgende tips worden opgevolgd:
- Behandel hoge bloeddruk met zoutbeperking en eventueel medicatie.
- Verminder de uitscheiding van eiwitten in de urine door zoutbeperking en eventueel medicatie.
- Volg een eiwitarm dieet
- Stoppen met roken
- Afvallen bij overgewicht
- Vermijd geneesmiddelen die de nieren beschadigen (bijv. NSAID’s).
- Gebruik röntgencontrastmiddelen met voorzichtigheid.
- Zelfs bij een normale bloeddruk: overweeg bloeddrukverlagende medicijnen die de resterende nierfilters beschermen.
Bij een veel te lage waarde is het ook mogelijk dat een arts medicijnen voorschrijft om de filterende functie van de nieren te ondersteunen bij het verwijderen van afvalstoffen. Bij zwaarder nierfalen kan dialyse als behandeling of een niertransplantatie nodig zijn.
Bron: UMCG, n.d.
Samenvatting
eGFR is een belangrijke maat voor de nierfunctie en wordt berekend op basis van creatinine, leeftijd en andere factoren. Een waarde boven de 90 ml/min/1,73 m² wordt als normaal beschouwd. Lagere waarden kunnen duiden op verminderde nierfunctie. Oorzaken zijn o.a. ouderdom, chronische nierziekte, diabetes, hoge bloeddruk en medicijngebruik. In vroege stadia zijn er meestal geen symptomen, maar vergevorderde nierschade kan leiden tot vermoeidheid, vochtophoping en botproblemen. Je kunt je eGFR ondersteunen met een niervriendelijk dieet, medicijnen en – indien nodig – dialyse of transplantatie. Met de thuistest van Homed-IQ houd je je niergezondheid eenvoudig en betrouwbaar in de gaten.
Bronnen
Albert Schweitzer ziekenhuis. (n.d.). Gestoorde nierfunctie (nierinsufficiëntie). Albert Schweitzer ziekenhuis. Retrieved August 20, 2025, from https://www.asz.nl/specialismen/interne_geneeskunde/aandoeningen/gestoorde-nierfunctie/
Australian Bureau of Statistics. (2025, March 31). Chronic kidney disease (CKD) biomarkers. In Intergenerational Health and Mental Health Study: Concepts, sources and methods 2020–24. Retrieved August 20, 2025, from https://www.abs.gov.au/statistics/detailed‑methodology‑information/concepts‑sources‑methods/intergenerational‑health‑and‑mental‑health‑study‑concepts‑sources‑and‑methods/2020‑24/biomedical‑collections/chronic‑kidney‑disease‑ckd‑biomarkers
American Kidney Fund. (2025, July 21). Stages of kidney disease. American Kidney Fund. Retrieved August 20, 2025, from https://www.kidneyfund.org/all-about-kidneys/stages-kidney-disease
Cleveland Clinic. (2025, May 28). Estimated glomerular filtration rate (eGFR): Test & levels. Cleveland Clinic. Retrieved August 20, 2025, from https://www.my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/21593-estimated-glomerular-filtration-rate-egfr
National Kidney Foundation. (n.d.). Estimated Glomerular Filtration Rate (eGFR). Retrieved August 20, 2025, from https://www.kidney.org/kidney-topics/estimated-glomerular-filtration-rate-egfr
UMCG. (n.d.). Chronisch nierfalen. University Medical Center Groningen. Retrieved August 20, 2025, from https://www.umcg.nl/-/chronisch-nierfalen-over-de-ziekte-1
