Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
De geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) meet hoe goed de nieren afvalstoffen uit het bloed filteren. Het helpt bij het beoordelen van de nierfunctie, waarbij normale eGFR-waarden boven de 90 mL/min/1,73 m² liggen. Lagere waarden kunnen wijzen op nierziekte, waarbij de eGFR daalt naarmate de nierfunctie verslechtert. Wanneer je nierfunctie niet optimaal is, leidt dat tot problemen. Homed-IQ bied je de mogelijkheid om een lever- en nierfunctie test thuis uit te voeren. Deze test meet onder andere de eGFR waarde, een belangrijke indicator voor de nierfunctie. Een specifieke test voor het controleren op nierschade is ook mogelijk. Deze nierschade test, test de albumine/creatinine ratio.
Wat is eGFR?
eGFR staat voor estimated glomerular filtration rate (in het Nederlands: geschatte glomerulaire filtratiesnelheid). Het betreft hier een uit te voeren schatting die vast te stellen is aan de hand van de creatininewaarde in het bloed. Creatinine is een spierafbraakproduct. De nieren filteren dit afbraakproduct constant, waarna het via urine het lichaam verlaat. Wanneer de nieren normaal functioneren, is de hoeveelheid creatinine in het bloed laag. Als de nieren echter niet goed werken, kan creatinine in het bloed achterblijven en zich ophopen. De uitkomst van een eGFR test laat zien wat de hoeveelheid bloed is die de nieren per minuut filteren.
Het getal van de filtratiesnelheid verschilt persoon. In een gezond lichaam is de uitkomst van een eGFR test bijvoorbeeld per minuut meer dan 90 milliliter per minuut. De snelheid neemt overigens af naarmate je ouder wordt. Personen met een hoge leeftijd hebben doorgaans dan ook een met een lagere filtratiesnelheid te maken (gemiddeld 30 tot 45 milliliter per minuut). Dit wordt door de leeftijd dan niet als een afwijkende waarde gezien.
Wat is een goede eGFR waarde?
Een goede eGFR waarde laat zien dat de filterfunctie van de nieren optimaal werkt. Er is sprake van een goede eGFR waarde als de test een uitkomst heeft van meer dan 90 milliliter per minuut.
Welke eGFR-waarde is kritisch?
Een GFR-waarde onder 60 mL/min/1,73 m² wordt als kritisch beschouwd, omdat het kan wijzen op chronische nierziekte. Een lagere eGFR-waarde komt overeen met verschillende stadia van nierziekte (Netherlands General Practitioners Association, 2019):
| Stadium van Nierinsufficiëntie | GFR-waarde (mL/min/1,73 m²) | Interpretatie |
| 1 | Boven 90 | Normale nierfunctie |
| 2 | 60–89 | Lichte nierschade |
| 3 | 30–59 | Matige nierschade |
| 4 | 15–29 | Ernstige nierschade |
| 5 | Onder 15 | Nierfalen (dialyse of transplantatie nodig) |
eGFR testen
eGFR testen met een thuistest van Homed-IQ biedt inzicht in de filtratiesnelheid van de nieren. Deze indicator maakt deel uit van de lever- en nierfunctie test. De thuistest bestaat uit een urinetest in combinatie met een vingerprikje voor bloedafname, waarna een gecertificeerd laboratorium de analyse uitvoert. Naast de eGFR waarde biedt deze test inzicht in een aantal andere waarden, zoals ALT, AST, GammaGT, Bilirubine, Albumine, Creatinine, eGFR en Alkalische Fosfatase. Hiermee biedt de test meerdere parameters om je nierfunctie en leverfunctie vast te stellen. In de beginfase van een niet optimaal functionerende nier of lever zijn er niet altijd symptomen waarneembaar, zodat een test uitkomst kan bieden.
De oorzaken van een te lage eGFR waarde
Er zijn verschillende oorzaken van een te lage eGFR waarde aan te wijzen. Het is in de eerste plaats een natuurlijk proces, want bij het ouder worden is het normaal dat de nierfunctie vermindert. Het is ook mogelijk dat er sprake is van een nierziekte, of van een ziekte waarbij de nieren zijn betrokken. In de meeste situaties is een lage eGFR-waarde het gevolg van een andere oorzaak, zoals hoge bloeddruk, hartfalen, diabetes of arteriosclerose. Als u een testresultaat krijgt dat uw eGFR-waarde te laag is, ga dan naar uw huisarts om een formele diagnose te stellen en mogelijke oorzaken te onderzoeken.
Zijn er ziektes gerelateerd aan eGFR?
Er zijn diverse aandoeningen en ziektes die samenhangen met een te lage eGFR. Bij een gestoorde nierfunctie kan er bijvoorbeeld sprake zijn van glomerulonefritis ofwel filterontsteking. Dit is echter een zeldzame ziekte. Vaker is het zo dat een hoge bloeddruk, hartfalen, aderverkalking of diabetes de oorzaak is.
Wat betekent een laag eGFR?
Een te lage eGFR waarde betekent dat de nieren niet meer optimaal functioneren, zodat het bloed niet goed wordt gezuiverd. Hierdoor krijgen afvalstoffen de kans zich in het lichaam op te stapelen. Bovendien zijn de nieren dan niet meer optimaal in staat om de vochthuishouding in het lichaam goed te regelen (Albert Schweitzer Ziekenhuis). Bovendien kan een verminderde nierfunctie problemen met de gezondheid van de botten veroorzaken. Dat komt omdat nieren dan minder goed in staat zijn om vitamine D aan te maken, waardoor botten zwakker worden en mogelijk sneller breken. Mensen met een verlaagde eGFR hebben een hoger risico op chronische nierziekte die zich ontwikkelt tot nierfalen. Hoe eerder die nierziekte wordt ontdekt, hoe groter de kans dat deze verergert of verergert.
Symptomen van een te lage eGFR waarde
De symptomen van een te lage eGFR waarde zijn niet altijd direct merkbaar. In een mild stadium als de waarde iets verlaagd is, zijn er soms helemaal geen symptomen waarneembaar. Op het moment dat er de eGFR waarde zo laag is dat er sprake is van matig tot zwaar nierfalen, zijn er diverse symptomen van toepassing:
- Jeuk
- Misselijkheid
- Ziek voelen
- Vocht vasthouden
- Opgezwollen enkels
- Te veel of te weinig urineren
- Kortademigheid
- Botzwakte
- Hoge bloeddruk
- Kouwelijkheid
- Vermoeidheid
Hoe kan ik de eGFR waarde verhogen?
De eGFR waarde is te verhogen door een specifiek dieet te volgen. Het is belangrijk om zout zoveel mogelijk te mijden en eiwitten zoveel mogelijk te beperken (UMCG). Afhankelijk van de mate van de filterfunctie is het eventueel nodig om medicijnen te nemen. Bijvoorbeeld medicijnen die ervoor zorgen dat de bloeddruk wordt verlaagd of om een vitamine D supplement te nemen. Bij een veel te lage waarde is het ook mogelijk dat een arts medicijnen voorschrijft om de filterende functie van de nieren te ondersteunen bij het verwijderen van afvalstoffen. Bij zwaarder nierfalen kan dialyse als behandeling of een niertransplantatie nodig zijn.
Wat is het verschil tussen eGFR en creatinine?
Creatinine vormt zich tot een spierafvalproduct en de nieren zuiveren dit afbraakproduct uit het bloed. GFR is een indicator om de filtratiesnelheid te bepalen, waarbij de glomeruli bloedfiltertjes in de nieren zijn die de afvalstoffen verwijderen. eGFR bepaalt daarbij wat de hoeveelheid bloed is, die per minuut gefilterd wordt.
