Infecties met seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) zoals chlamydia en gonorroe nemen al jaren snel toe. Alleen al in 2023 zijn in Nederland 31% meer mensen met gonorroe besmet dan het jaar daarvoor (van 10.600 naar 13.853), bij chlamydia werden 24.048 gevallen geregistreerd (RIVM, 2024). Beide infecties vertonen vaak vergelijkbare symptomen, wat het moeilijk maakt om ze van elkaar te onderscheiden. Zowel op korte als lange termijn kunnen beide aandoeningen leiden tot ernstige gezondheidscomplicaties zoals onvruchtbaarheid. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van chlamydia en gonorroe, om je bewust te maken van deze infecties en je te helpen bij de preventie en behandeling ervan.

Om de verspreiding van deze infecties in te dammen en ze op tijd te kunnen behandelen, zijn regelmatige testen essentieel. Homed-IQ biedt een handige en anonieme thuistest voor chlamydia en gonorroe aan, die je eenvoudig thuis kunt uitvoeren. Voor de test is een uitstrijkje of een urinemonster nodig, dat vervolgens naar een gecertificeerd laboratorium wordt gestuurd. De resultaten zijn binnen enkele dagen online beschikbaar, waarbij ons medisch team altijd voor je klaarstaat. Krijg snel zekerheid over je gezondheidstoestand en laat je indien nodig op tijd behandelen.

Inhoudsopgave

• Wat is het verschil tussen chlamydia en gonorroe?
• Hoe verhouden de symptomen zich tot elkaar?
• Wat veroorzaakt chlamydia en gonorroe?
• Wat kan ik doen om chlamydia en gonorroe te voorkomen?
• Hoe wordt de diagnose chlamydia en gonorroe gesteld?
• Behandeling van chlamydia en gonorroe
• Samenvatting

Wat is het verschil tussen chlamydia en gonorroe?

Chlamydia en gonorroe zijn bacteriële infecties die door onbeschermde seks kunnen worden overgedragen. Ondanks hun gelijkenis zijn er belangrijke verschillen wat betreft de veroorzakende bacteriën en de behandelingsstrategieën.

Een chlamydia-infectie wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis. De infectie treft vooral de urinebuis, de geslachtsdelen en de endeldarm, maar kan ook de keel aantasten (Deutsche Aidshilfe, z.d.).

Een infectie met gonorroe wordt veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoeae. Deze bacterie infecteert vaak de slijmvliezen van de urinebuis, de endeldarm en de keel, en zelden ook de ogen (Deutsche Aidshilfe, z.d.).

Hoe verhouden de symptomen zich tot elkaar?

Een infectie met chlamydia of gonorroe is vaak niet gemakkelijk te herkennen. Enerzijds kunnen de infecties zonder symptomen verlopen, wat bijvoorbeeld bij 50% – 70% van de chlamydia-infecties het geval is. Anderzijds veroorzaken beide infecties vaak vergelijkbare symptomen, wat de onderscheiding bemoeilijkt. Toch is het belangrijk om de specifieke tekenen van beide infecties te kennen, omdat beide infecties een verschillende behandeling vereisen (Cleveland Clinic, 2023).

Veel voorkomende symptomen bij beide infecties:

• Brennen of pijn bij het plassen
• Toegenomen afscheiding uit de vagina of plasbuis
• Pijn in de onderbuik of tijdens geslachtsgemeenschap
• Keelpijn

Bron: Afgeleid van Cassano, et al. 2024.

Chlamydia symptomen

Chlamydia-symptomen verschijnen meestal een tot drie weken na de infectie. Veel mensen merken echter geen symptomen op (70% van de vrouwen merkt geen symptomen op wanneer ze geïnfecteerd zijn). De periode waarin de infectie onopgemerkt blijft, is bijzonder problematisch omdat de betrokkenen de ziekte onbewust kunnen verspreiden en er ernstige gezondheidscomplicaties kunnen optreden (NHS, 2024).

De meest voorkomende symptomen van een chlamydia-infectie zijn:

Gonorroe symptomen

De symptomen van gonorroe verschijnen meestal binnen ongeveer twee weken na de besmetting, maar soms pas na vele maanden. Ook bij deze infectie vertonen ongeveer 1 op de 10 geïnfecteerde mannen en 5 op de 10 geïnfecteerde vrouwen geen duidelijke symptomen, en kan de ziekte een tijdlang onopgemerkt blijven (NHS, 2021).

Typische symptomen van een gonorroe-infectie zijn:

Voel je een van deze symptomen? Of wil je gewoon zekerheid krijgen?

Homed-IQ biedt testen aan die je gemakkelijk thuis kunt uitvoeren om je seksuele gezondheid te controleren. Met deze testen kun je eenvoudig en discreet thuis een monster nemen en binnen enkele dagen een resultaat van een gecertificeerd laboratorium ontvangen. De thuistest voor chlamydia en gonorroe is speciaal gericht op de twee meest voorkomende seksueel overdraagbare infecties. Daarnaast biedt Homed-IQ een uitgebreide SOA-test aan, die naast chlamydia en gonorroe ook trichomoniasis, HIV en syfilis onderzoekt. Naast deze test omvat de Basic-3 soa test ook chlamydia, gonorroe en trichomoniasis.

Of je nu symptomen hebt of gewoon regelmatig je SOA-status wilt controleren, met de SOA-testen van Homed-IQ krijg je snel en anoniem zekerheid over je gezondheidstoestand.

Gevolgen op lange termijn van een onbehandelde chlamydia- of gonorroe-infectie

De langetermijngevolgen van een onbehandelde chlamydia- of gonorroe-infectie kunnen ernstig zijn en verschillen per geslacht:

Vrouwen:

• Bekkenontsteking (Pelvic Inflammatory Disease, PID): Een ontsteking van de baarmoeder, eileiders en eierstokken kan het gevolg zijn van een onbehandelde seksueel overdraagbare aandoening zoals chlamydia of gonorroe. PID kan leiden tot onvruchtbaarheid, chronische buikpijn of een verstopping van de eileiders.
• Zwangerschapscomplicaties: Een onbehandelde chlamydia-infectie kan leiden tot een vroeggeboorte. De infectie kan ook op de pasgeborene worden overgedragen.
• Onvruchtbaarheid: Een onbehandelde chlamydia-infectie kan blijvende schade aan de eileiders, baarmoeder of vagina veroorzaken.

Mannen:

• Bijbalontsteking: Een infectie met chlamydia of gonorroe kan leiden tot ontstekingen en pijn in de testikels of de prostaat.
• Verminderde vruchtbaarheid: Een infectie met chlamydia of gonorroe kan de vruchtbaarheid negatief beïnvloeden.

Bronnen: Cleveland Clinic, 2022; Cleveland Clinic 2023.

De vroegtijdige diagnose en behandeling van chlamydia en gonorroe zijn cruciaal om deze complicaties te voorkomen en de gezondheid op lange termijn te behouden. Regelmatige SOA-testen, vooral na risicocontacten, worden daarom aanbevolen om de verspreiding van infecties in te dammen.

Wat veroorzaakt chlamydia en gonorroe?

1. Seksuele overdracht door onbeschermde geslachtsgemeenschap

Chlamydia en gonorroe worden voornamelijk overgedragen door onbeschermde vaginale, anale of orale seks. De bacteriën bevinden zich in het afscheiding van de geïnfecteerde persoon en kunnen door direct contact met de slijmvliezen van een niet-geïnfecteerde persoon worden overgedragen.

2. Overdracht van moeder op kind tijdens de geboorte

Pasgeborenen kunnen tijdens de geboorte geïnfecteerd raken met chlamydia of gonorroe als de moeder besmet is. Deze overdracht kan leiden tot ernstige gezondheidscomplicaties bij de pasgeborene en vereist vaak speciale medische zorg.

3. Indirecte overdracht door besmette voorwerpen

Chlamydia en gonorroe kunnen ook worden overgedragen door het gemeenschappelijk gebruik van besmette voorwerpen zoals seksspeeltjes. De bacteriën kunnen op deze voorwerpen overleven en bij contact met de slijmvliezen van een andere persoon een infectie veroorzaken.

Bron: Cleveland Clinic 2023.

Wat veroorzaakt geen chlamydia en gonorroe?

• Zoenen.
• Samen eten of drinken.
• Knuffelen of elkaars hand vasthouden.
• Na een andere persoon naar het toilet gaan.
• Druppeltjes inademen nadat iemand heeft gehoest of geniest.

Bronnen: Cleveland Clinic, 2022; Cleveland Clinic, 2023; NHS, 2021.

Wat zijn risicofactoren?

Sommige factoren verhogen het risico om besmet te raken met chlamydia of gonorroe:

• Onbeschermde geslachtsgemeenschap
• Meerdere seksuele partners
• Een reeds bestaande seksueel overdraagbare aandoening
• Jongere leeftijd (vooral onder de 25)
• Gebrek aan kennis over seksuele gezondheid

Bron: Cleveland Clinic, 2023

Wat kan ik doen om chlamydia en gonorroe te voorkomen?

De preventie van chlamydia en gonorroe vereist gerichte maatregelen om het infectierisico effectief te minimaliseren:

• Condooms: Gebruik condooms consequent en correct om de overdracht van SOA’s te voorkomen.
• Informatie inwinnen: Informeer je uitgebreid over SOA’s. Gebruik betrouwbare bronnen zoals gezondheidsinstanties, artsen of gespecialiseerde websites om goed onderbouwde beslissingen te kunnen nemen.
• Regelmatige testen: Laat je regelmatig testen op SOA’s, vooral als je een nieuwe partner hebt of meerdere partners hebt.
• Beperken van het aantal seksuele partners: Verminder het risico op blootstelling aan infecties door het aantal seksuele partners te beperken.
• Open communicatie: Praat openlijk met je partners over seksuele gezondheid en wissel testresultaten uit om verantwoord gedrag te bevorderen.
• Hygiëne bij seksspeeltjes: Vermijd het delen van seksspeeltjes of desinfecteer ze grondig voor elk gebruik.

Bron: Afgeleid van CDC, 2024.

Hoe wordt de diagnose chlamydia en gonorroe gesteld?

De diagnose van chlamydia en gonorroe wordt gesteld door specifieke testen, die zowel bij de arts als thuis kunnen worden uitgevoerd. Voor chlamydia en gonorroe worden meestal urinetests of uitstrijkjes van de getroffen gebieden (bijv. vaginaal, keel of anaal) gebruikt om de aanwezigheid van bacteriën aan te tonen (Mayo Clinic, 2023).

Behandeling van chlamydia en gonorroe

Beide infecties, chlamydia en gonorroe, kunnen succesvol met antibiotica worden behandeld. Deze doden de bacteriën en helpen de infectie te genezen. De keuze van het antibioticum en het exacte behandelplan hangen af van verschillende factoren, waaronder de ernst van de infectie, de individuele medische geschiedenis van de patiënt en mogelijke resistenties van de bacterie.

• Meestal worden antibiotica zoals azitromycine of doxycycline, die oraal worden ingenomen, voorgeschreven voor chlamydia (Cleveland Clinic, 2023).
• Gonorroe wordt vaak behandeld met de antibiotica ceftriaxon of gentamicine en azitromycine (Cleveland Clinic, 2022).

Een vroege en juiste behandeling is cruciaal om complicaties te voorkomen en te voorkomen dat de infectie zich verspreidt naar seksuele partners.

Kunnen chlamydia en gonorroe genezen worden?

Ja. Zowel chlamydia als gonorroe kunnen in de meeste gevallen volledig genezen worden als ze vroeg worden ontdekt en correct behandeld worden. Er zijn echter ook seksueel overdraagbare aandoeningen die niet te genezen zijn. Laat je regelmatig testen of ga regelmatig naar je vertrouwde arts om het beste voor je gezondheid te doen (Cleveland Clinic, 2022; Cleveland Clinic, 2023).

Samenvatting

Chlamydia en gonorroe behoren tot de meest voorkomende seksueel overdraagbare infecties die, onbehandeld, tot ernstige gezondheidscomplicaties kunnen leiden. Ondanks vergelijkbare transmissiewegen en symptomen verschillen ze wat betreft de veroorzakende bacteriën en de behandelingsaanpak. Regelmatige testen, veilige seksuele praktijken en een vroege behandeling zijn cruciaal om deze infecties onder controle te houden en zo de gezondheid op lange termijn te behouden.

Bronnen

Cassano, O., Thomas-White, K., & Stewart, K. (2024). Chlamydia vs Gonorrhea. Evvy. Retrieved July 16, 2024, from https://www.evvy.com/blog/chlamydia-vs-gonorrhea

Centers for Disease Control and Prevention. (2024, April 9). How to Prevent STIs | STI. CDC. Retrieved July 16, 2024, from https://www.cdc.gov/sti/prevention/index.html

Cleveland Clinic. (2022). Gonorrhea: Causes, Symptoms, Treatment & Prevention. Cleveland Clinic. Retrieved July 16, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4217-gonorrhea

Cleveland Clinic. (2023). Chlamydia: Causes, Symptoms, Treatment & Prevention. Cleveland Clinic. Retrieved July 16, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4023-chlamydia

Cleveland Clinic. (2023). Chlamydia: Causes, Symptoms, Treatment & Prevention. Cleveland Clinic. Retrieved July 16, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4023-chlamydia

Deutsche Aidshilfe. (n.d.). Chlamydien: Übertragung, Schutz, Symptome und Behandlung. Deutsche Aidshilfe. Retrieved July 16, 2024, from https://www.aidshilfe.de/chlamydien

Deutsche Aidshilfe. (n.d.). Tripper (Gonorrhoe): Übertragung, Schutz, Symptome und Behandlung. Deutsche Aidshilfe. Retrieved July 16, 2024, from https://www.aidshilfe.de/tripper-gonorrhoe

Mayo Clinic. (2023). STD testing: What’s right for you? Mayo Clinic. Retrieved July 16, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sexually-transmitted-diseases-stds/in-depth/std-testing/art-20046019

National Health Service. (2021). Chlamydia – Symptoms. NHS. Retrieved July 16, 2024, from https://www.nhs.uk/conditions/chlamydia/symptoms/

National Health Services. (2021). Gonorrhoea – Symptoms. NHS. Retrieved July 16, 2024, from https://www.nhs.uk/conditions/gonorrhoea/symptoms/

National Health Services. (2021). Overview – – – Chlamydia. NHS. Retrieved July 16, 2024, from https://www.nhs.uk/conditions/chlamydia/National Institute for Public Health and the Environment. (2024, June 27). Increase in STI consultations in 2023, gonorrhoea sees largest rise in cases. RIVM. Retrieved July 16, 2024, from https://www.rivm.nl/en/news/increase-in-sti-consultations-in-2023-gonorrhoea-sees-largest-rise-in-cases