Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten
T3 (trijoodthyronine) is een schildklierhormoon dat een belangrijke rol speelt bij de regulatie van stofwisseling, groei en ontwikkeling. Het wordt voornamelijk door de schildklier als inactief T4 geproduceerd en daarna omgezet in de actieve vorm, T3. Terwijl het grootste deel van T3 in het bloed aan eiwitten is gebonden, vormt vrij T3 (FT3) de ongebonden, actieve vorm van T3 die in de bloedbaan circuleert en direct door het lichaam kan worden gebruikt.
Wat is T3?
T3 is een hormoon dat gedeeltelijk door de schildklier wordt geproduceerd. Het grootste deel van T3 wordt gemaakt door T4 om te zetten in T3 via een proces dat dejodinatie heet. Zowel T3 als T4 regelen verschillende belangrijke lichaamsprocessen, zoals lichaamstemperatuur, metabolisme, lichaamsgewicht en de kwaliteit en kwantiteit van het haar. T4 wordt omgezet in T3 volgens de behoeften van het lichaam.
T3 beïnvloedt de volgende lichaamsprocessen:
- Stofwisseling
- Stemming
- Lichaamstemperatuur
- Invloed op groeihormoon
- Invloed op de hartslag
- Invloed op de spijsvertering
- Invloed op mentaal welzijn
Bron: Cleveland Clinic, 2022
Het verschil tussen T3 en FT3
Het meeste T3 is gebonden aan eiwitten in het bloed en is niet bruikbaar voor de lichaamsweefsels. Vrij T3 (FT3) is het T3 in het bloed dat niet gebonden is aan eiwitten en dus bruikbaar is voor het lichaam.
Waar wordt het T3-hormoon gemaakt?
T3 en T4 worden soms aangeduid als één schildklierhormoon, omdat ze in het lichaam samenwerken. T3 is het actieve hormoon dat de lichaamsprocessen beïnvloedt en wordt gemaakt van het inactieve hormoon T4. T4 wordt door het enzym dejodinase via de lever en de nieren omgezet in T3. Dit proces staat bekend als dejodinering. Bij de diodinering wordt een jodium molecuul uit T4 verwijderd, waardoor T3 ontstaat. Het grootste deel van T3 ontstaat door dejodinatie en slechts ongeveer één vijfde wordt rechtstreeks door de schildklier geproduceerd. Terwijl T3 het actieve schildklierhormoon is, is T4 belangrijk voor het transport van T3 naar de plaats waar het nodig is.
Waarom is T3 belangrijk?
T3 maakt deel uit van het complexe endocriene systeem van het lichaam en beïnvloedt allerlei lichaamsprocessen, waaronder de goede werking van de schildklier. Laag T3 kan wijzen op hypothyreoïdie, of een onderactieve schildklier. Omgekeerd kunnen hoge T3-waarden wijzen op hyperthyreoïdie, of een overactieve schildklier. Zowel te veel als te weinig T3 kan vervelende symptomen veroorzaken en kan behandeling vereisen.
Wat zijn normale T3- en FT3-waarden?
De normale waarden voor vrij T3 (FT3) liggen tussen 3,5 en 7,8 pmol/L, terwijl de totale T3-waarden tussen 1,3 en 3,1 nmol/L liggen. Afwijkende FT3- en T3-waarden kunnen wijzen op schildklierproblemen, zoals hyperthyreoïdie (te hoog) of hypothyreoïdie (te laag). De FT3- en T3-waarden kunnen worden gecontroleerd met een bloedtest. Dit kan worden gedaan bij de huisarts of met een thuistest (Mount Sinai).
Wanneer is T3 of FT3 te hoog?
T3 wordt als te hoog beschouwd wanneer de waarden boven 3,1 nmol/L (200 ng/dL) liggen, terwijl FT3 te hoog is wanneer het boven 7,8 pmol/L (450 pg/dL) uitkomt. Verhoogde niveaus van zowel T3 als FT3 kunnen wijzen op hyperthyreoïdie, wat leidt tot symptomen zoals een snelle hartslag, gewichtsverlies, trillingen en nervositeit.
Wanneer is T3 of FT3 te laag?
T3 wordt als te laag beschouwd bij waarden onder 1,3 nmol/L (80 ng/dL), en FT3 is te laag wanneer het onder 3,5 pmol/L (230 pg/dL) ligt. Lage T3- en FT3-waarden kunnen wijzen op hypothyreoïdie, waarbij de schildklier te weinig hormonen produceert, wat leidt tot vermoeidheid, gewichtstoename en stemmingsveranderingen.
Symptomen van T3-tekort
Laag T3 kan worden veroorzaakt door een onderactieve schildklier, ook wel hypothyreoïdie genoemd. Kenmerkende symptomen van hypothyreoïdie volgens het NHS (2023) zijn:
- Gewichtstoename
- Verstopping (obstipatie)
- Vermoeidheid
- Depressie
- Gevoeligheid voor kou
- Broos haar en broze nagels
- Spierkrampen en zwakte
- Onregelmatige menstruatie
Bron: NHS
Symptomen van hoog T3
Hoge T3 kan worden veroorzaakt door een overactieve schildklier, of hyperthyreoïdie. Symptomen van hyperthyreoïdie zijn onder andere:
- Moeite met slapen
- Nervositeit, angst, of prikkelbaarheid
- Hyperactiviteit
- Stemmingswisselingen
- Spierzwakte
- Gevoeligheid voor warmte
- Jeuk
- Diarree
- Aanhoudende dorst
Bron: NHS
Wat betekenen abnormale T3-waarden?
Een T3-waarde buiten het normale bereik kan wijzen op een tekort of een teveel aan schildklierhormoon. Zowel hypothyreoïdie als hyperthyreoïdie vereisen follow-up met een arts en behandeling om de schildklierhormonen weer op een gezond niveau te brengen en de symptomen te verminderen.
Wat moet ik doen als mijn T3 waarde abnormaal is?
Als je een T3-test bij de arts hebt gedaan, zal deze de testresultaten interpreteren en vervolgadvies geven. Als je een schildklier thuistest hebt uitgevoerd, neem dan het laboratoriumrapport mee naar je huisarts voor verdere evaluatie. Referenties
Bronnen
NHS website. (2021, November 18). Symptoms. nhs.uk. https://www.nhs.uk/conditions/overactive-thyroid-hyperthyroidism/symptoms/
NHS website. (2021, November 18). Symptoms. nhs.uk. https://www.nhs.uk/conditions/underactive-thyroid-hypothyroidism/symptoms/
T3 test. (n.d.). Mount Sinai Health System. https://www.mountsinai.org/health-library/tests/t3-test
T3 (Triiodothyronine) Test: What It Is, Function & Levels. (n.d.). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22425-triiodothyronine-t3
