Kondom richtig anlegen
SOA

Condooms correct omdoen: Stapsgewijze handleiding voor veilige bescherming

Geschreven door

Anna Roell
11 oktober, 2024

Medisch gecontroleerd artikel Alle HOMED-IQ blogs worden beoordeeld door medische specialisten

Om condooms correct te gebruiken, open je voorzichtig de verpakking, zet je het op de top van de stijve penis, druk je de lucht uit de top en rol je het helemaal tot de basis van de penis af. Dat klinkt misschien eenvoudig, maar toch maken veel mensen fouten bij het gebruik ervan, wat de beschermende werking van het condoom kan verminderen. Het correct gebruiken van een condoom is echter cruciaal om ongewenste zwangerschappen en seksueel overdraagbare infecties (SOA’s), zoals chlamydia, gonorroe en HIV, te voorkomen. In dit artikel laten we je zien hoe je een condoom correct omdoet, welke fouten je moet vermijden en beantwoorden we veelgestelde vragen hierover.

Is het condoom gescheurd, gebarsten of wil je met zekerheid weten of je misschien een SOA hebt? Met de chlamydia- en gonorroetest van Homed-IQ kun je jezelf eenvoudig thuis testen op de twee meest voorkomende bacteriële seksueel overdraagbare infecties. Alle resultaten worden geanalyseerd in ISO-gecertificeerde laboratoria die ook in klinieken en huisartsenpraktijken worden gebruikt.


Inhoudsopgave


Waarom is het correct omdoen van een condoom belangrijk?

Een condoom moet altijd worden omgedaan voordat er direct contact is tussen de geslachtsorganen, dus vóór het binnendringen in de vagina, anus of tijdens orale seks. Om ervoor te zorgen dat een condoom zijn volledige beschermende werking heeft, is het belangrijk dat het op de juiste manier wordt gebruikt. Een verkeerde toepassing, zoals het ontstaan van luchtbellen of het niet volledig afrollen van het condoom, kan ertoe leiden dat het scheurt of afglijdt, wat het risico op ongewenste zwangerschappen en de overdracht van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) verhoogt (Cleveland Clinic, 2022).

Tegen welke SOA’s beschermt een condoom?

Condooms bieden een hoge, maar niet volledige bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s). Ze bieden betrouwbare bescherming tegen infecties zoals HIV, chlamydia, gonorroe, trichomoniasis en hepatitis B, die via lichaamsvloeistoffen worden overgedragen. Bij infecties die door intiem huidcontact worden overgedragen, zoals herpes, HPV (genitale wratten) of syfilis, is er echter een infectierisico als de geïnfecteerde huid niet door het condoom bedekt is (CDC, 2024).

STI-tests zijn de meest effectieve manier om infecties vroegtijdig op te sporen en de verspreiding ervan te voorkomen, vooral bij SOA’s die zonder symptomen verlopen. Het gebruik van beide maatregelen, namelijk condooms en STI-tests, biedt een zeer goede bescherming. Meer gedetailleerde informatie over SOA’s vind je onder “Hoe kun je een SOA oplopen?” en “Hoe kun je SOA’s voorkomen?”.

Hoe open en doe ik een condoom correct om?

De volgende stappen kunnen je helpen om het condoom correct te gebruiken en ervoor te zorgen dat het zijn beschermende functie behoudt:

Condooms

Bron: eigen weergave gebaseerd op NHS, 2024

  1. Controleer de houdbaarheidsdatum: Zorg ervoor dat het condoom niet is verlopen, omdat verlopen condooms sneller kunnen scheuren.
  2. Controleer de verpakking: Druk voorzichtig op de verpakking om te controleren of deze intact is en nog lucht bevat. Als dit niet het geval is, gebruik dan een nieuw condoom.
  3. Open de verpakking voorzichtig: Gebruik nooit je tanden of scherpe voorwerpen om de verpakking te openen. Scheur de verpakking open op de daarvoor bestemde plek.
  4. Zorg ervoor dat het condoom goed zit: Controleer of het condoom goed zit, dat wil zeggen dat het gemakkelijk afrolt, voordat je het over de stijve penis trekt.
  5. Reservoir aan de top: Houd de top van het condoom vast om ruimte voor sperma te laten. Dit voorkomt dat het condoom scheurt door druk en zorgt ervoor dat er later voldoende ruimte is voor het sperma.
  6. Afrollen: Rol het condoom helemaal af tot aan de basis van de penis. Zorg ervoor dat het condoom glad ligt en dat er geen luchtbellen ontstaan, omdat deze kunnen leiden tot scheuren.

Bron: NHS, 2024

Hoe verwijder je een condoom na de geslachtsgemeenschap?

Na de geslachtsgemeenschap moet de penis, terwijl deze nog in erectie is, voorzichtig uit de vagina of anus worden teruggetrokken. Houd het condoom aan de basis (dicht bij het lichaam) vast om te voorkomen dat het afglijdt. Rol het condoom daarna voorzichtig af, zorg ervoor dat er geen sperma vrijkomt, en gooi het veilig weg. Was daarna grondig je handen Na de geslachtsgemeenschap moet de penis, terwijl deze nog in erectie is, voorzichtig uit de vagina of anus worden teruggetrokken. Houd het condoom aan de basis (dicht bij het lichaam) vast om te voorkomen dat het afglijdt. Rol het condoom daarna voorzichtig af, zorg ervoor dat er geen sperma vrijkomt, en gooi het veilig weg. Was daarna grondig je handen Vervolgens moet je het condoom aan de onderkant (dus dicht bij het lichaam) vasthouden om te voorkomen dat het afglijdt. Daarna rol je het condoom voorzichtig af, gooi je het veilig weg en was je je handen grondig (NHS, 2024).

Welke veelvoorkomende fouten bij het gebruik van condooms moeten vermeden worden?

Door deze veelvoorkomende fouten te vermijden en de juiste stappen te volgen voor het correct omdoen van een condoom, kun je jezelf en je partner betrouwbaar beschermen tegen ongewenste zwangerschappen en seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s):

  1. Het openen van de verpakking met scherpe voorwerpen (risico op scheuren).
  2. Het condoom verkeerd om opzetten (de gerolde kant aan de binnenkant).
  3. Verkeerde maat condoom gebruiken (condoom kan afglijden).
  4. Geen lucht uit de top van het condoom drukken (geen ruimte voor sperma).
  5. Het condoom niet volledig afrollen (condoom kan afglijden).
  6. Verlopen condooms gebruiken (materiaal kan sneller scheuren).
  7. Dubbele condooms gebruiken (wrijving verhoogt de kans op scheuren).
  8. Een condoom meerdere keren gebruiken (beschermende werking sterk verminderd).

Bron: Cleveland Clinic, 2022

Veelgestelde vragen

Kun je condooms ook in het water gebruiken (bijv. onder de douche of in de jacuzzi)?

Condooms kunnen in het water worden gebruikt, zoals onder de douche of in de jacuzzi, maar met de nodige voorzichtigheid. Heet water, zeep en chemische stoffen in zwembaden of jacuzzi’s kunnen het materiaal verzwakken of het risico op scheuren vergroten. Bovendien vermindert water de wrijving tussen het condoom en de huid, waardoor het condoom minder strak zit. Dit verhoogt het risico dat het condoom tijdens de seks afglijdt of zelfs helemaal afvalt (Brito, 2020).

Wat moet je doen als het condoom scheurt of kapot gaat?

Als een condoom scheurt, kapot gaat of afglijdt, moet je de geslachtsgemeenschap onmiddellijk stoppen en eventuele achtergebleven condoomresten voorzichtig verwijderen. Bij een vermoeden van zwangerschap kan de “morning-afterpil” een geschikte noodoplossing zijn. Een bezoek aan de dokter is aan te raden om het infectierisico te beoordelen en eventueel tests voor seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) te laten uitvoeren.

Latexallergie bij condooms – wat te doen?

Sommige mensen zijn allergisch voor latex, dat vaak in condooms wordt gebruikt. Symptomen van een latexallergie kunnen huidirritatie, jeuk en zwellingen zijn. In dit geval kun je beter condooms van alternatieve materialen zoals polyurethaan of polyisopreen gebruiken. Deze zijn meestal zonder problemen verkrijgbaar bij apotheken en drogisterijen en bieden vergelijkbare bescherming (Cleveland Clinic, 2020). Met de uitgebreide allergietest van Homed-IQ kun je je gemakkelijk vanuit huis laten testen op een breed scala aan allergieën, waaronder een latexallergie.

Krijg inzicht in je seksuele gezondheid!

Condooms zijn een effectieve maatregel om seksueel overdraagbare infecties (SOA’s) te voorkomen, maar bieden geen volledige bescherming. Regelmatige SOA-tests zijn van groot belang, vooral voor mensen met wisselende seksuele partners, in nieuwe relaties of na onbeschermde seks. Deze tests zijn de veiligste manier om onopgemerkte infecties, die vaak zonder symptomen voorkomen, te detecteren en mogelijke langdurige gevolgen en onbewuste overdracht te voorkomen. Met Homed-IQ kun je jezelf bijvoorbeeld met de SOA Test Compleet op veelvoorkomende seksueel overdraagbare infecties laten testen, of gericht op specifieke SOA’s zoals de HPV-test voor vrouwen of de chlamydia test.

Samenvatting

Het correct omdoen van een condoom is essentieel om ongewenste zwangerschappen en seksueel overdraagbare infecties (SOA’s) zoals chlamydia, gonorroe en HIV te voorkomen. Hierbij is het belangrijk dat je de stappen voor het omdoen nauwkeurig volgt, zoals het controleren van de houdbaarheidsdatum, het voorzichtig openen van de verpakking, het uitdrukken van de lucht uit de top en het volledig afrollen van het condoom. Fouten zoals het verkeerd opzetten, het niet uitdrukken van de lucht of het gebruik van verlopen condooms kunnen de beschermende werking aanzienlijk verminderen. Naast het gebruik van condooms zijn regelmatige SOA-tests een belangrijke maatregel om je seksuele gezondheid te waarborgen.

Bronnen

Brito, J., & Villines, Z. (2020, September 22). Sex in water: Tips, tricks, and safety concerns. MedicalNewsToday. Retrieved October 11, 2024, from https://www.medicalnewstoday.com/articles/sex-in-water

Condoms. (n.d.). NHS. Retrieved October 11, 2024, from https://www.nhs.uk/contraception/methods-of-contraception/condoms/

Condoms: Birth Control, Types, How They Work & Effectiveness. (n.d.). Cleveland Clinic. Retrieved October 11, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/9404-condoms

Condom Use: An Overview | Condom Use. (2024, January 19). CDC. Retrieved October 11, 2024, from https://www.cdc.gov/condom-use/index.html

4 Non-Latex Condoms to Avoid Latex Allergies. (2020, October 15). Cleveland Clinic Health Essentials. Retrieved October 11, 2024, from https://health.clevelandclinic.org/have-a-latex-allergy-4-safe-condom-types-for-you

Over de auteur

Anna Roell

Anna is opgeleid tot verpleegster en gezondheidseconoom, gespecialiseerd in epidemiologie, en combineert haar medische en wetenschappelijke interesses. Haar doel is om het begrip van medische informatie bij anderen te verbeteren en deze op een begrijpelijke manier over te brengen. Anna komt oorspronkelijk uit Duitsland en woont nu in Amsterdam. Wat ze het meest waardeert aan wonen in Amsterdam is de open-minded, actieve houding van de mensen, de markten en de prachtige natuur in de omgeving van Amsterdam.